ورزش بخش مهمی از فرهنگ و هویت ملی استرالیا است. چه ورزشکار باشید و چه از طرفداران مسابقات قهرمانی، استرالیا محیط ورزشی حرفه‌ای بسیار متنوعی در مقایسه با سایر نقاط جهان دارد. به هر رشته ورزشی که علاقه داشته باشید، بازیکنان، تیم ها و مسابقات آن را پیدا خواهید کرد.
ورزش بخش مهمی از فرهنگ و هویت ملی استرالیا است و اپیزود پنجم از مجموعه پادکست‌های «دریچه‌ای به استرالیا» به هویت ورزشی متمایز استرالیا و محبوب ترین ورزش های این کشور می‌پردازد.
آقای مجید وارث، مستندساز، گزارشگر، مفسر ورزشی و اولین تهیه کننده و مجری برنامه تلویزیونی «ورزش و مردم» که ساکن سیدنی است، مهمان ما در برنامه امروز است. آقای وارث استرالیا را ورزشی‌ترین کشور دنیا می‌نامد که در بیشتر رشته‌های ورزشی جزء ۱۰ و یا ۲۰ کشور برتر جهان است. او با بیان اینکه ورزشکاران در این کشور از احترام و جایگاه ویژه‌ای برخوردارند، درباره نقش و اهمیت ورزش و فرهنگ ورزشی در زندگی استرالیایی‌ها برای ما بیشتر توضیح می‌دهد.
City2Surf - Sydney Source: City2Surf
محبوب‌ترین ورزش‌ها در میان استرالیایی‌ها کدامند؟
به نظر شما پرطرفدارترین ورزش باشگاهی در استرالیا کدام است؟ کریکت، راگبی، تنیس؟ AusPlay یک سیستم نظرسنجی ملی است که توسط اسپورت استرالیا حمایت و مدیریت می شود و هر ساله داده‌های ملی، ایالتی و سرزمینی را در مورد تقریباً ۴۰۰ ورزش و فعالیت مختلف ورزشی در استرالیا و تعداد افراد شرکت‌کننده در آنها ارائه می‌کند. بر اساس یک مطالعه جدید AusPlay، محبوب‌ترین ورزش باشگاهی استرالیا فوتبال است!
آقای وارث با تایید این آمار می‌گوید که نکته اینجاست که در استرالیا فوتبال به اندازه سایر نقاط جهان و اروپا پرتماشاچی نیست. اما این ورزش یکی از محبوب ترین ورزش های کودکان و بزرگسالان در استرالیا است.
سازمان ملی این ورزش، اتحادیه فوتبال استرالیا Australian Football Association (FFA) است که لیگ مردان و زنان را برگزار می کند. تیم های ملی استرالیا که در جام جهانی و جام ملت های آسیا شرکت می کنند به نام برای مردان Socceroosو Matildas برای زنان شناخته می‌شود و استرالیا میزبان جام جهانی زنان در سال ۲۰۲۳ خواهد بود!
در استرالیا به جای کلمه رایج تر آن در سراسر جهان، "فوتبال" هنوز خیلی‌ها به آن soccer می گویند، به طور مثال در مدارس هنوز از این کلمه استفاده می‌شود با اینکه از سال ۲۰۰۴ رسما نام soccer به فوتبال تغییر کرده است.
حالا ببینیم فوتبال استرالیایی (AFL) که اکثر استرالیایی‌ها آن را ‘footy’ می‌نامند چیست؟ این ورزش پربیننده ترین ورزش در ویکتوریا، تاسمانیا، ساوت استرالیا و وسترن استرالیا است. ‘footy’ یا AFL در یک فصل بیش از شش میلیون نفر را برای تماشا به خود جذب می کند.
Port Adelaide Power players train at Jiangwan Stadium Source: AAP
درباره تفاوت بین AFL، راگبی و فوتبال آقای وارث برایمان توضیح می‌دهد.
برای بسیاری از استرالیایی‌ها، خاطرات دوران کودکی‌شان با صدای مسابقات کریکت از تلویزیون و سپس ساعت‌ها کریکت بازی در حیاط خانه در گرمای تابستان همراه است.
این ورزش با مشارکت فزاینده در باشگاه های محلی همچنان بسیار محبوب است و نکته جالب اینکه اکنون ۳۰ درصد از بازیکنان کریکت را زنان تشکیل می‌دهند و از هر ۱۰ تازه وارد به این ورزش، ۶ نفر زنان هستند.
تعداد تماشاگران مسابقات حرفه ای این ورزش نیز بیش از دو میلیون نفر در تابستان‌ها گزارش شده است.
Pro cricket. Source: AAP Image James Elsby
کریکت یک ورزش بسیار مهم برای مردمان بومی استرالیا است. در واقع، بازیکنان اولین تیم کریکتی که به تورهای بین المللی رفت از مردمان بومی بودند.
جوزی سنگستر Josie Sangster، از مرکز Harrow Discovery است و کار تدوین و ترجمه اطلاعات مربوط به جانی موولا Johnny Mullagh (pron: Mul-lah) ، یکی از قهرمانان بزرگ ورزشی استرالیا را بر عهده دارد. این مرکز بزرگداشت ۱۱ کریکت باز اول استرالیایی را که در سال ۱۸۶۸ به تور انگلستان رفتند و همگی از مردمان بومی بودند، برگزار می‌کند. جوزی می‌گوید که مردمان بومی داستان بسیار غرورانگیزی از اجداد خود در اواسط تا اواخر دهه ۱۸۰۰ دارند.
"مردم Wotojobaluk، Jardwadjali و Gunditjmara داستان بسیار خارق العاده ای از اجداد خود در اواسط تا اواخر دهه ۱۸۰۰ دارند."
هنگامی که منطقه رودخانه Glenelg در ویکتوریا غربی تحت استعمار قرار گرفت، انگلیسی ها شروع به بازی کریکت کردند و مردمان بومی منطقه نیز تشویق شدند تا در بازی‌ها شرکت کنند. مردان بومی با سرعت، دقت، هماهنگی عالی چشم و دست و ورزش‌دوستی خود ثابت کردند کریکت بازان بسیار ماهری هستند.
در نهایت تیمی برای بازی در انگلستان انتخاب شد و پس از سه ماه سفر با کشتی بادبانی، بالاخره این ۱۱ نفر در ماه می ۱۸۶۸ وارد انگلیس شدند.
آنها ۴۷ بازی در یک دوره ۶ ماهه داشتند که ۱۴ برد، ۱۴ شکست و ۱۹ مساوی نتیجه کارشان بود. نام جانی موولا یا Unaarrimin ( Oo-nah-reh-men) ، کاپیتان تیم به عنوان یکی از قهرمانان بزرگ ورزشی استرالیا ثبت شده است.
جوزی می‌گوید: "ستاره تیم مردمان بومی بدون شک جانی موولا بود و هیکل ورزشی او گویای این واقعیت بود. در آن زمان، ویلیام تارانت عضو سرآمد و پرسرعت تیم انگلیس بود. او و جانی موولا در زمین های لردز بازی کرده‌ا‌ند گفته که هرگز با کریکت‌بازی به این خوبی بازی نکرده بوده."
به افتخار جانی موولا، در سال ۲۰۲۰ مدالی به نام موولا به مسابقات کریکت معرفی شد و همچنین هر ساله در مسابقات آزمایشی باکسینگ دی استرالیا به مرد اول مسابقه جایزه‌ای با نام او اعطا می شود.
اما متاسفانه، همانطور که جوزی توضیح می دهد، داستان پایان خوشی ندارد.
«این تیم پیروزمندانه بازگشت اما متأسفانه شهرت آنها دوام نیاورد. آنها به استرالیا آمدند و اساساً به گمنامی بازگشتند. در حالی که باید به عنوان قهرمانان کشور در انگلیس مورد استقبال قرار می گرفتند، زندگی ای که به آن بازگشتند زندگی ای نبود که موقع ترک استرالیا داشتند که این بسیار ناگوار بود. اما مطمئناً این داستانی است که نوادگان آنها و شاهدان دیگر اکنون بسیار به آن افتخار می کنند. آنها شجاع و بزرگ‌منش بودند و فرهنگ خود را در زمانی به جهان معرفی کردند که استعمار اجازه چنین کاری را نمی داد.»
محبوبیت بازی خیره‌کننده تنیس در استرالیا را فراموش نمی کنیم زیرا این کشور هر سال میزبان اولین دوره از چهار تورنمنت معتبر جهانی تنیس است. ملبورن میزبان مسابقات Australian Open است و اولین بار در سال ۱۹۰۵ میزبان آن بود.
اسب‌سواری نژادهای اصیل هم یک ورزش محبوب و مهم در استرالیا است و شرط‌بندی در مسابقات اسب دوانی و البته سایر مسابقات ورزشی یک سرگرمی بسیار محبوب در بین استرالیایی ها است. استرالیا بیش از هر کشور دیگری پیست مسابقه اسب‌دوانی دارد و از نظر تعداد اسب های اصیل بعد از ایالات متحده در رتبه دوم قرار دارد و بزرگترین مسابقه ای در سال Melbourne Cup است.
خلاصه اینکه تعداد ورزش‌های محبوب در استرالیا خیلی زیاد و به قول آقای وارث استرالیا ورزشی‌ترین کشور دنیا است.
مجموعه پادکست‌های «دریچه‌ای به استرالیا» یا Australia Explained در اصل توسط خانم مرام اسماعیل از ساخته شده است.
