Βαγγέλης Παπαθανασίου: Ο μελωδός του σύμπαντος

Famous Greek Composer Vangelis

Famous Greek Composer Vangelis Source: Supplied

Get the SBS Audio app

Other ways to listen

Ο κορυφαίος Έλληνας συνθέτης Βαγγέλης Παπαθανασίου (Vangelis), ταξιδεύει πλεόν στα ουράνια, μαζί με την μουσική του, που επένδυσε διάσημες αποστολές της ΝΑΣΑ, τηλεοπτικές παραγωγές και κινηματογραφικές ταινίες.


Ο Βαγγέλης, όπως ήταν σύνηθες να τον γνωρίζουν όλοι με το μικρό του όνομα, γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου 1943 στην Αγριά Βόλου και έφυγε από τη ζωή αργά το βράδυ της Τρίτης 17 Μαΐου, νοσηλευόμενος στο Παρίσι με επιπλοκές από κορωνοϊό, σε ηλικία 79 ετών. 

Ήταν παιδί θαύμα, που μπορούσε να αντιληφθεί την μελωδία σε κάθε παλμό.  Χωρίς να έχει καμία μουσική εκπαίδευση άρχισε να συνθέτει από όταν ήταν μόλις τεσσάρων χρονών. Έδωσε την πρώτη του δημόσια παράσταση στην ηλικία των έξι, αυτοδίδακτος. Με την πίεση γονέων και δασκάλων σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Αθήνας, κλασική μουσική, ζωγραφική και σκηνοθεσία. 

   Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 ο Βαγγέλης Παπαθανασίου συμμετέχει στο συγκρότημα Forminx και το τραγούδι τους Jeronimo Yanka έγινε χρυσό άλμπουλ, ήδη από την πρώτη εβδομάδα της κυκλοφορίας του. Πρόκειται για ένα τραγούδι, στον ρυθμό του οποίου έχουν χορέψει εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο. Κάπου, κάποτε, σίγουρα και εσείς.
 Το 1968 μετακόμισε στο Παρίσι και μαζί με τον Έλληνα καλλιτέχνη Ντέμη Ρούσο δημιούργησαν το συγκρότημα Aphrodite's Child, από όπου ο Βαγγέλης αποχώρησε το 1975, για να μεταφερθεί στο Λονδίνο αυτή την φορά. Εκεί δημιούργησε τις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις μουσικών ηχογραφήσεων Nemo studios και κυκλοφόρησε την πρώτη του συλλογή με τίτλο Heaven and Hell. Στο άλμπουμ "Ωδές" το 1978 συνεργάστηκε με την Ειρήνη Παππά και το 1986 στο άλμπουμ "Ραψωδίες". 

  Όμως οι δημιουργίες που εκτόξευσαν την φήμη του Βαγγέλη Παπαθανασίου στο διάστημα, ήταν οι μουσικές επενδύσεις τηλεοπτικών και κινηματογραφικών παραγωγών.  Πρώτα το 1980 με την μουσική της αμερικανικής τηλεοπτικής σειρά «Cosmos: A Personal Voyage» του Καρλ Σαγκάν και ένα χρόνο μετά δημιουργεί το κορυφαίο σάουντρακ της ταινία «Οι δρόμοι της φωτιάς» (Chariots of Fire), η οποία απέσπασε το Όσκαρ Καλύτερης Πρωτότυπης Μουσικής.
Το 1982 είναι μια εξαιρετικά δημιουργική χρονιά για τον Βαγγέλη Παπαθανασίου καθώς γράφει την μουσική για την κινηματογραφική ταινία επιστημονικής φαντασίας Blade Runner του Ρίντλεϊ Σκοτ,που άφησε εποχή. Την ίδια χρονιά δημιουργεί το ηχητικό σήμα των ειδήσεων της ΕΡΤ, το οποίο συνέχιζει να ακούγεται μέχρι σήμερα.

   Δέκα χρόνια μετά επενδύει μουσικά την κινηματογραφική ταινία "1492: Χριστόφορος Κολόμβος" και κερδίζει τα βραβεία Echo Awards και  Χρυσού Λέοντα, γράφει την μουσική για "Τα μαύρα φεγγάρια του έρωτα" (Bitter Moon, 1992) του Ρόμαν Πολάνσκι και ακολουθούν τα σάουντρακ για τις ταινίες "Καβάφης" (1996) του Γιάννη Σμαραγδή, "Αλέξανδρος" (Alexander, 2004) του Όλιβερ Στόουν και "Ελ Γκρέκο" (2007) του Γιάννη Σμαραγδή.

 Ο μελωδός της Ελληνικής Μυθολογίας και του σύμπαντος  

  Το σύμπαν απασχολούσε τον Βαγγέλη από πολύ μικρή παιδική ηλικία.   Το καλοκαίρι του 2001 ο Παπαθανασίου παρουσίασε το έργο "Μυθωδία" στους στύλους του ολυμπίου Διός, ένα μουσικό έργο που δημιούργησε για να συνοδεύσει τη διαστημική αποστολή της ΝΑΣΑ «2001: Οδύσσεια στον Άρη».  Επρόκειτο για μια μονάδικη, φαντασμαγορική μουσική παράσταση, με ειδικά οπτικά εφέ που συνδύαζαν θεούς της αρχαίας Ελλάδας και διαστημικές εικόνες της ΝΑΣΑ.

   Το 2013, η NAΣΑ ζήτησε και πάλι από τον Βαγγέλη Παπαθανασίου να επενδύσει μουσικά την αποστολή "Ήρα" (Τζούνο),  ενώ το 2014 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) του ανέθεσε να συνθέσει τη  μουσική τριλογία «Άφιξη», «Το ταξίδι του Philae» και «Το βαλς του Ροζέτα».
Ως φόρο τιμής στην μουσική του προσφορά αλλά και στην αγάπη του για το διάστημα, το Minor Planet Center της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης έδωσε το όνομα του μεγάλου Έλληνα συνθέτη στον Αστεροειδή  6354 Vangelis, το 1995.   Πλέον ο Βαγγέλης Παπαθανασίου ταξιδεύει στο σύμπαν που τόσο αγάπησε και αποτύπωσε τους μελωδικούς παλμούς του. Μαζί θα μας ταξιδεύει πάντοτε η επουράνια μουσική του. 

Ακούστε το αφιέρωμα στον Βαγγέλη, τον μελωδό του σύμπαντος, πατώντας play στο podcast, που μοιάζει με ηχείο, στο κέντρο της αρχικής φωτογραφίας.


 

      


Share