Khi phong trào Black Lives Matter toàn cầu tiếp tục diễn ra tại Úc, những người tranh đấu cho người Thổ dân đã đẩy mạnh chiến dịch của họ nhằm giảm số lượng tù nhân Thổ dân ngày càng tăng trên khắp New South Wales.
Luật sư và nhà hoạt động Teela Reid nói rằng hệ thống hiện tại đã bị phá vỡ.
"Tình trạng tù nhân gốc Thổ dân đã tăng vọt nhanh chóng trên khắp nước Úc. Nhưng là một luật sư và theo những gì chúng tôi biết ở New South Wales, thì hệ thống hiện tại chỉ đơn giản là không hiệu quả."
Bà Reid nằm trong nhóm làm việc để đưa ra một giải pháp khác.
Tòa án Walama là một cách tiếp cận được ủng hộ bởi cảnh sát và các luật sư của tiểu bang, nơi sẽ đưa những trưởng lão Thổ dân tham gia quyết định hình phạt cuối cùng cho nghi phạm với mục đích tập trung cải huấn họ thay vì tù đày họ.
Bà nói rằng mục đích chính của phương án này là để người thổ dân không phải vào tù.
"Mục tiêu chính là không bỏ tù họ. Mục tiêu chính là xây dựng những cộng đồng, cải huấn và kết nối họ trở lại với bản sắc, với cộng đồng. Chúng tôi tìm ra từ 'Walama' thông qua ngôn ngữ Darug, nó có nghĩa là quay trở lại hoặc kết nối lại với cộng đồng và nguồn gốc của bạn."
Chủ tịch Hiệp hội luật sư New South Wales, ông Tim Game cũng ủng hộ đề xuất mà ông nói sẽ không áp dụng cho tất cả những người phạm tội.
Đây không phải là quyền được giảm nhẹ cho bất cứ ai. Trước hết, một số hành vi phạm tội không được xét trong đề xuất này như tội tấn công tình dục. Thậm chí nghi phạm phải thừa nhận tội lỗi trước khi có thể được đưa vào hệ thống đánh giá. Sự đánh giá có sự tham gia của các trưởng lão và thành viên cộng đồng, gồm các giai đoạn khác nhau; như giai đoạn sơ bộ và tiếp đến là giai đoạn khi tòa án thực sự quyết định hình phạt đó là gì.
Tại New South Wales, người gốc Thổ dân chiếm 2,8 % dân số của tiểu bang nhưng lại chiếm khoảng một phần tư số tù nhân trưởng thành ở đó.
Nadine Miles là Cán bộ pháp lý chính tại Dịch vụ Pháp lý Thổ dân New South Wales.
"Chẳng phải đã đến lúc nên đưa ra nguồn tài nguyên thực sự để giải quyết vấn đề gia tăng tù nhân gốc Thổ dân? Tôi kêu gọi chính phủ rằng đây là khoản quỹ phù hợp để hỗ trợ cho tòa án Walama và để cộng đồng New South Wales thực sự biết rằng chính phủ này nghiêm túc trong việc làm điều gì đó cụ thể và thực tế."
Các mô hình tương tự như hình thức kết án circle sentecing có sự tham gia của cộng đồng trưởng lão Thổ dân và tòa án Koori hoạt động ở cấp địa phương trong khi đề xuất của tòa án Walama sẽ hoạt động trong hệ thống toà án quận tiểu bang.
Bộ trưởng Tư Pháp New South Wales nói với SBS rằng trong khi việc tù nhân gốc Thổ dân chiếm đa số là một thảm kịch quốc gia mà không có giải pháp đơn giản nào, Chính phủ NSW cam kết giảm số lượng tù nhân gốc thổ dân.
Nhưng hiện chưa có luật nào được đề xuất.
"Đó là một sự hổ thẹn khi việc đó chưa thực sự bắt đầu. Nó đã được bàn đến nhiều năm nay, đã nhận được sự ủng hộ từ ban hội thẩm nhưng chính phủ sẽ không tham gia và xác nhận đề xuất này."
Đây là đề xuất được các nhà tranh đấu quyền người Thổ dân hy vọng có thể được áp dụng trên toàn quốc.
