Chính phủ Morrison đã tiết lộ kế hoạch chi tiêu trong tài khoá tới, thông báo một gói ngân sách tạm thời để giảm bớt áp lực chi phí sinh hoạt và cung cấp cứu trợ.
Thuế tiêu thụ đặc biệt cho nhiên liệu sẽ được cắt giảm một nửa trong sáu tháng và khoản giảm thuế một lần là $420 cho người có thu nhập thấp và trung bình, cùng với khoản thanh toán chi phí sinh hoạt một lần là $250 cho người hưu trí và người nhận phúc lợi.
Nhưng theo lời CEO của Hội đồng Dịch vụ Xã hội Úc (ACOSS), Cassandra Goldie, thì Ngân sách cần các giải pháp lâu dài chứ không phải là một giải pháp tạm thời.
“Không có điều khoản này trong Ngân sách này giúp nâng cao thu nhập của những người có thu nhập thấp nhất. Chúng tôi không có gì để đưa mọi người hơn $46 mỗi ngày nếu bạn là một người thất nghiệp. Mặc dù chúng tôi cũng hoan nghênh khoản thanh toán một lần $250 được mở rộng cho cả những người hưu trí và người đang hưởng trợ cấp. Nếu bạn chỉ sống với $46, thì $250 đó có thể giúp bạn trong một tuần. Nhưng còn tiền thuê nhà mỗi tuần, và một năm là 52 tuần.”
Đảng Lao động thì nói rằng không ấn tượng gì với các kế hoạch giảm chi phí sinh hoạt của Tổng trưởng Ngân khố.
Phát ngôn nhân về Ngân khố của Lao động, Jim Chalmers, nói với SBS News rằng những con số của ông Frydenberg đang ngụy tạo sự thật về chi phí sinh hoạt của hầu hết các gia đình.
“Có hai vấn đề khi nói đến chi phí sinh hoạt – thứ nhất là vấn đề chi phí tăng vọt mà mọi người đang phải đối mặt, thứ hai là lương thực tế giảm. Đó là lý do tại sao các gia đình lao động bình thường càng ngày càng bị tụt lại phía sau.”
Ông Chalmers tuyên bố không có kế hoạch dài hạn sau Ngân sách - và đó chỉ là một phương tiện để giúp Liên đảng nắm quyền sau cuộc bầu cử tháng Năm.
“Những gì chính phủ đã làm là một kế hoạch kéo dài sáu hoặc bảy tuần để giúp họ vượt qua cuộc bầu cử vào tháng Năm - họ không có khả năng nhìn xa hơn. Sự khác biệt giữa các đảng là bất kể bên nào thắng trong cuộc bầu cử vào tháng 5 sắp tới thì chúng tôi vẫn sẽ có ngân sách tài trợ giảm chi phí sinh hoạt. Sự khác biệt sẽ là chúng tôi có kế hoạch cho tương lai xa hơn, còn chính phủ thì không.”
Lãnh đạo đảng Xanh, Adam Bandt, nói rằng Ngân sách đã thất bại trong việc giải quyết các cuộc khủng hoảng về khí hậu, bất bình đẳng và nhà ở.
“Ngân sách này tài trợ nhiều cho than và khí đốt hơn, cắt giảm thuế cho những người rất giàu có và làm cho nhà ở trở nên đắt đỏ hơn. Có hơn 38 tỷ đô la tài trợ cho các tập đoàn than, dầu và khí đốt nhưng không có ngân sách năng lượng tái tạo. Có 13 tỷ đô la cho những người rất giàu có để đẩy giá nhà lên nhưng không có ngân sách mới cho nhà ở giá rẻ. Và những người có thu nhập từ thấp đến trung bình có thể nhận được $420 một lần nhưng các tỷ phú lại nhận được $9.000 một năm suốt đời.”
Ian Yates, giám đốc điều hành của Hội đồng Người cao niên Úc đã hoan nghênh việc tài trợ chi phí sinh hoạt cho những người Úc lớn tuổi.
“Hàng triệu người cao niê n sẽ được hưởng lợi từ khoản cứu trợ chi phí sinh hoạt tối nay, bao gồm rất nhiều người về hưu sẽ được hưởng lợi từ 250 đô la. Họ vừa có một khoản tăng chỉ số đáng kể trong tiền hưu và chỉ số này cũng sẽ điều chỉnh những chi phí trước đây. Chúng ta đang trong thời điểm mà giá hàng hoá siêu thị và xăng dầu đang tăng đáng kể, thì với $250 đó thực sự có ích, cũng như việc giảm 22 xu cho một lít xăng, đặc biệt đối với những người Úc lớn tuổi sống ở các vùng nông thôn, họ cần lái xe đi gặp bác sĩ khám bệnh, hoặc các dịch vụ thiết yếu khác.”
Nhưng ông Yates nói rằng ông thất vọng vì không có các chương trình sức khỏe răng miệng cho người cao niên, dù đã có nhiều khuyến nghị với Ủy ban Hoàng gia về Chăm sóc Người cao niên.
Chính phủ đang đầu tư thêm $1,3 tỷ cho sự an toàn của phụ nữ trong chương trình Kế hoạch quốc gia nhằm chấm dứt bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em năm 2022-23.
Giám đốc quốc gia của Uniting Care Australia, Claerwen Little nói rằng đây là một điều tích cực.
“Chúng tôi hoan nghênh gói ngân sách $1,3 tỷ vì sự an toàn của phụ nữ. Sự an toàn của phụ nữ mà chúng ta biết ở đất nước này là một trong những vấn đề tồi tệ và chúng ta cần giải quyết vấn đề đó nhanh nhất có thể, vì vậy chúng tôi hoan nghênh khoản ngân sách này của chính phủ, đồng thời hoan nghênh việc gia hạn tài trợ cho người trốn thoát khỏi bạo lực. Chúng tôi cũng hoan nghênh các khoản tài trợ một lần cho cộng đồng, những người đang cảm thấy áp lực chi phí sinh hoạt, nhưng chúng tôi tin rằng một vấn đề như lương tăng chậm sẽ cần một giải pháp cơ cấu.”
Mặc dù chương trình tài trợ nghỉ thai sản hiện có 20 tuần chia sẻ giữa hai người chăm sóc, nhưng bà Little nói điều đáng thất vọng là không thấy dấu hiệu nào của việc tăng tiền hưu bổng vào chương trình nghỉ thai sản và cũg không tăng lương cho nhân viên chăm sóc người cao niên.
Chủ tịch Nghiệp đoàn Sinh viên Quốc gia Georgie Beatty cho biết việc cắt giảm tiêu thụ nhiên liệu sẽ tạo ra sự khác biệt đối với sinh viên vùng nông thôn, nhưng chính phủ vẫn cần phải có một kế hoạch sau sáu tháng.
Nhưng bà đã chỉ trích khoản tài trợ một lần đối với những sinh viên.
“Khoản tài trợ $250 một lần sẽ không thể bù đắp cho một thập kỷ bị lãng quên. Nó thậm chí sẽ không trả nổi tiền thuê một tuần. Nếu Scott Morrison thực sự muốn giúp đỡ sinh viên, ông ấy phải hạ độ tuổi tự lập từ 22 xuống 18 để học sinh có thể vào đại học mà không phụ thuộc vào sự giàu có hay nơi ở của cha mẹ, mà dựa trên nỗ lực của họ ở trường trung học; đồng thời ông ấy cũng phải tăng các khoản tài trợ Centrelink lên trên mức nghèo khổ.”
Giám đốc chương trình Năng lượng và Khí hậu của Viện Australia, Richie Merzian, cho biết việc cắt giảm tiêu thụ nhiên liệu không giải quyết được sự phụ thuộc của quốc gia vào nhiên liệu hóa thạch.
“Chính phủ đã để cho người Úc phải phụ thuộc vào dầu từ nước ngoài và đã không làm gì để thay đổi điều này. Không có tiêu chuẩn nào về tiết kiệm nhiên liệu, về điện khí hóa xe hơi, và rất ít kế hoạch về phương tiện giao thông công cộng. Việc cắt giảm thuế xăng dầu sẽ được xóa bỏ trong một vài tháng, và với tốc độ leo thang giá xăng dầu như hiện nay thì chắc chắn chi phí đó sẽ được hoàn toàn chuyển sang cho người tiêu dùng.”
Có một phản ứng trái chiều từ cộng đồng doanh nghiệp.
Mặc dù việc tăng số lượng di dân được hoan nghênh, nhưng quyết định này được cho là không đủ để bù đắp phần bị mất trong đại dịch.
Và với các biện pháp tăng cường đầu tư vào kinh doanh, Andrew McKellar, Giám đốc điều hành của Phòng Thương mại và Công nghiệp Úc, không cho rằng có đủ chương trình nghị sự để giải quyết các vấn đề trong Ngân sách này.
Tuy nhiên, ông cảm thấy những động thái được thực hiện để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp nhỏ sẽ giúp ích rất nhiều.
“Đối với doanh nghiệp nhỏ, chúng tôi nghĩ rằng đó chắc chắn là những biện pháp rất tích cực. Vì vậy, đối với doanh nghiệp nhỏ, những khoản khấu trừ cho việc nâng cao kỹ năng, cho đào tạo, cho đầu tư vào công nghệ kỹ thuật số, đó là một điều rất tích cực. Và nó đi kèm với các biện pháp để cải thiện dòng tiền. Vì vậy, tôi nghĩ rằng chắc chắn có một số yếu tố tích cực trong ngân sách.”
