Năm tháng rưỡi đã trôi qua, giờ đây nhà bất đồng chính kiến với chính phủ Trung Quốc, ông Yang Hengjun vẫn bị giam giữ tại một địa điểm bí mật ở Trung Quốc, không có một thời điểm phóng thích nào được đưa ra.
Yang Hengjun, một nhà văn, người bất đồng chính kiến nổi tiếng với Đảng Cộng sản Trung Quốc, đã bị báo cáo mất tích sau khi rời Quảng Châu vào ngày 18 tháng 1.
Chính phủ Trung Quốc đã chính thức thông báo với Úc về việc bắt giữ nhà văn nổi tiếng này, sau khi ông bị giam giữ tại một phi trường Trung Quốc vào tháng 1.
Ông Yang Hengjun là nhà văn nổi tiếng của một tiểu thuyết trinh thám, trong đó có một nhân vật bị bắt do mâu thuẫn giữa Trung Quốc và phương Tây. Trớ trêu thay, giờ đây Yang Hengjun lại chính là nhân vật trung tâm trong một cơn bão ngoại giao quốc tế giữa Úc và Hoa lục.
Bây giờ, vợ của ông, bà Yuan Rui Juan, thường trú nhân Úc, đã bị ngăn không cho rời khỏi Trung Quốc, theo lời luật sư người Úc Robert Stary, đại diện pháp lý cho hai vợ chồng.
"Bà Yuan đã cố gắng rời khỏi Bắc Kinh vào tối thứ Năm theo giờ Úc và bà đã bị các nhân viên an ninh chặn lại tại phi trường Bắc Kinh. Họ đã thi hành lệnh cấm xuất cảnh để ngăn bà ấy rời khỏi đất nước. Chúng tôi hiểu nhận được các nguồn tin ở Trung Quốc cho biết rằng bà ấy sau đó bị thẩm vấn trong hai giờ và hiện đang bị cấm rời khỏi Trung Quốc. Bà ấy không làm gì sai cả. Bà ấy là thường trú nhân ở Úc và nên có quyền tự do đi lại"
Bạn bè và những người ủng hộ hai vợ chồng này, Feng Chongyi, người từng bị giam giữ ở Trung Quốc hai năm trước, nói rằng ông thất vọng với cách mà ông gọi là chiến lược ngoại giao 'mềm mại' của Úc đối với trường hợp của ông Yang.
Ông lo ngại chính quyền Trung Quốc đang tìm cách sử dụng bà Yuan để buộc chồng bà phải thú nhận tội của mình, ông Yang, người đã có các bài viết chỉ trích chính phủ Trung Quốc.
"Đây là một tình huống đáng sợ, không chỉ cho bản thân bà ấy mà còn với những người thân, gia đình của bà. Bà ấy thực sự bị trầm cảm khi sống trong nỗi sợ rằng cảnh sát bí mật có thể bắt bất cứ lúc nào."
“Tôi nghĩ rằng cách giải quyết này liên quan trực tiếp đến nỗi sợ rằng Trung Quốc sẽ trừng phạt Úc về mặt kinh tế, nếu chúng ta gây căng thẳng quá lớn về vấn đề này, nhưng điều đó không phù hợp với những gì chính phủ Úc đã tuyên bố, là chính sách đối ngoại dựa trên các giá trị". Peter Jennings
Người ủng hộ nhân quyền Elaine Pearson, từ Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, đồng ý rằng chính phủ Úc cần có sự can thiệp lớn hơn.
"Tôi chắc chắn rằng chính phủ Úc đã và đang làm những gì có thể đằng sau cánh cửa đóng kín, nhưng giờ đã đến lúc phải leo thang trong đường lối ngoại giao. Tôi nghĩ rằng các động thái của chính phủ Trung Quốc cực kỳ đáng lo ngại, đối với vợ của ông Yang. Thực tế bà ấy là một thường trú nhân Úc, việc này không nên là một trở ngại với chính phủ Úc, trong việc hỗ trợ bà ta và bảo đảm rằng bà ấy nhận được sự giúp đỡ hiệu quả. "
Peter Jennings, từ Viện Chính sách chiến lược Úc, tin rằng cách tiếp cận của chính phủ liên bang cho đến nay vô cùng hạn chế, không giúp được gì trong trường hợp của ông Yang.
“Tôi nghĩ rằng cách giải quyết này liên quan trực tiếp đến nỗi sợ rằng Trung Quốc sẽ trừng phạt Úc về mặt kinh tế, nếu chúng ta gây căng thẳng quá lớn về vấn đề này, nhưng điều đó không phù hợp với những gì chính phủ Úc đã tuyên bố, là chính sách đối ngoại dựa trên các giá trị. Chắc chắn giá trị quan trọng ở đây chúng ta nghĩ đến lợi ích của công dân Úc, nếu họ bị bắt mà không bị buộc tội, bị giam giữ mà không có tội, trong gần sáu tháng”.
Bộ Ngoại giao Úc đã phát biểu với SBS News như sau: "Chính phủ đã tăng trường nguồn lực để giải quyết trường hợp của Tiến sĩ Yang, thường xuyên làm việc các viên chức cấp cao củaTrung Quốc và đã yêu cầu đối xử công bằng, minh bạch và nhanh chóng với trường hợp của ông Yang".
Chính phủ cũng cho biết sẽ tiếp tục cung cấp cho ông Yang quyền truy cập hỗ trợ lãnh sự và đã yêu cầu làm rõ về lý do giam giữ ông.
Bộ di trú nói thêm rằng nếu ông ta bị giam giữ hoàn toàn chỉ vì quan điểm chính trị của mình, thì ông ta nên được thả ra.
Theo luật pháp Trung Quốc, việc giam giữ 6 tháng của ông Yang sẽ hết hạn sau hai tuần nữa và ông phải bị buộc tội hoặc được trả tự do.
Yang Hengjun là một cựu quan chức của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông sau đó đã trở thành công dân Úc vào đầu những năm 2000. Ông đã sống ở Mỹ trong hai năm qua với tư cách là học giả thỉnh giảng tại Đại học Columbia.
Ông Yang đã đi du lịch đến Trung Quốc nhiều lần mà không gặp vấn đề gì trong những năm gần đây.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói rằng phía Úc đã được thông báo chính thức về việc bắt giam này sau khi ông Dương bị “cưỡng chế” và đang bị tạm giam ở Bắc Kinh.
“Ông Yang bị nghi ngờ có hành vi phạm tội gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia Trung Quốc, gần đây đã bị cưỡng chế và đang bị Cục An ninh Nhà nước của Bắc Kinh điều tra,” bà Hoa nói.
Biện pháp giam giữ đặc biệt cho phép các cơ quan chức năng thẩm vấn nghi phạm trong 6 tháng trong khi luật sư không được thăm gặp thân chủ.
Ông Yang thường chỉ trích những điều mà theo quan điểm của ông là sự can thiệp của Trung Quốc vào tình hình nước Úc. Trước khi từ bỏ quốc tịch Trung Quốc vào năm 2002 và chuyển tới Úc , ông Yang là là người ủng hộ cho việc dân chủ hóa và cải cách ở Trung Quốc.
Nhiều người cho rằng vụ bắt giữ Yang có thể có liên quan tới cuốn tiểu thuyết Fatal Weakness của ông đề cập tới hoạt động gián điệp giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc từng thu hút rất nhiều sự chú ý sau khi đăng tải lên mạng xã hội Trung Quốc. Ông cũng từng viết blog thảo luận về các vấn đề liên quan tới chính phủ Trung Quốc.
