Gần đây nước Ý đã cấm phần mềm trí tuệ nhân tạo mới có tên là Chat G-P-T, với lý do lo ngại về quyền riêng tư.
Thế nhưng phần mềm mới này là gì và chúng ta có nên lo lắng về việc sử dụng nó không?
Được biết phần mềm được tạo bởi công ty Open A-I do Microsoft hậu thuẫn, mô tả Chat G-P-T là trí thông minh ‘được đào tạo để làm theo hướng dẫn và đưa ra phản hồi chi tiết’.
Giáo sư Timothy Miller là một chuyên gia về trí tuệ nhân tạo, của Đại học Melbourne.
Ông giải thích cách chương trình sử dụng các mô hình ngôn ngữ lớn, để tạo phản hồi dựa trên văn bản.
“Tất cả những gì mà các mô hình ngôn ngữ lớn thực sự làm được ở cấp độ cao, là chúng có mối quan hệ về những từ xuất hiện gần nhau".
"Nói cách khác, khả năng một câu sẽ được tạo ra từ dữ liệu mà nó được đào tạo trên đó là bao nhiêu".
"Và theo thuật ngữ của Chat GPT, dữ liệu mà nó đào tạo về căn bản là internet”, Timothy Miller.
Giáo sư Miller cung cấp một ví dụ, để giải thích cách thức hoạt động của nó.
“Tôi muốn bạn hoàn thành một câu mà tôi sắp đưa cho bạn, được chứ? Được rồi, người phụ nữ đã chạy lên...?", Timothy Miller.
“Lên đồi à?”, một đồng nghiệp trả lời.
"Rất tốt, đúng rồi ‘ngọn đồi’.
"Vì vậy, khi bạn nói rằng ngọn đồi đó, có lẽ là từ đầu tiên bạn nghĩ đến và có thể có một vài từ mà người khác sẽ chọn". "Cầu thang có thể là một từ khác, nhưng chủ yếu là bạn sẽ chọn những từ như ngọn đồi, cầu thang, những thứ mà mọi người chạy lên".
"Bạn không có khả năng nói người phụ nữ chạy lên chuối vì điều đó thật vô nghĩa, chuyện đó không thường xuyên xảy ra trên internet".
"Vì vậy, hiệu quả là các mô hình như trò chuyện GPT, là cố gắng làm chính xác điều đó".
"Họ đang cố gắng tìm ra, chẳng hạn như một chuỗi từ, rồi từ tiếp theo là gì mà về căn bản, mức trung bình của internet có thể nói ra sao, nếu chúng ta đặt tất cả từ trên internet lại với nhau?”, Timothy Miller.
Được biết phần mềm này đang được sử dụng theo nhiều cách khác nhau, bao gồm trả lời email nhanh chóng, cũng như trong các hình thức viết khác, bao gồm sơ yếu lý lịch hoặc để tóm tắt văn bản dài.
Thế nhưng có những lo ngại xung quanh quyền riêng tư, vì Open A-I đã không cung cấp thông tin về nơi lưu trữ dữ liệu của mọi người hoặc cách dữ liệu đó được sử dụng.
Được biết cơ quan quản lý quyền riêng tư độc lập của Ý là Garante, đã cáo buộc công ty không kiểm tra tuổi của người dùng.
Cơ quan nầy cũng chỉ trích việc, ‘không có bất kỳ cơ sở pháp lý nào biện minh, cho việc thu thập và lưu trữ dữ liệu cá nhân khổng lồ’ để ‘huấn luyện’ chatbot.
Giáo sư Miller nói rằng, những lo ngại xung quanh quyền riêng tư là có cơ sở.
“Đây là những điều đơn giản mà mọi người nên suy nghĩ kỹ trước".
"Thành thật mà nói, thật đáng kinh ngạc khi họ không nghĩ thông suốt về một số điều này, cũng như đáng ngạc nhiên vì đã có rất nhiều người nói về điều này trong một thời gian dài thời gian".
"Vì vậy, tôi sẽ nói từ quan điểm bảo vệ người tiêu dùng, là nếu bạn đang lấy hay lưu trữ dữ liệu của mọi người, thì phải rất rõ ràng liệu bạn có lưu trữ dữ liệu đó hay không".
"Còn nếu đó là thứ bạn đang lưu trữ, thì bạn lưu trữ khi nào và bạn đang sử dụng nó để làm gì, rồi sẽ lưu trữ nó trong bao lâu".
"Tất cả đều là những nguyên tắc bảo mật rất căn bản mà dường như họ chưa nghĩ đến".
"Tôi sẽ không nói đó là vì nó mới, tôi sẽ nói đó là bởi vì nó đã vội vã tiến hành, mà không thực sự nghĩ về những mối quan tâm đó”, Timothy Miller.
Vì vậy, tôi nghĩ chúng ta có thể sử dụng những công nghệ này như những công cụ để cải thiện cách diễn đạt của mình, nhưng vẫn cần phải có một con mắt phê phán đối với chúng, Jeannie Paterson.
Trong khi đó Giáo sư Jeannie Paterson chuyên về luật riêng tư tại Đại học Melbourne, đồng thời là đồng giám đốc tại Trung tâm A-I và Đạo đức kỹ thuật số.
Bà nói rằng việc thiếu thông tin xung quanh việc thu thập và lưu trữ dữ liệu, không chỉ liên quan đến vi phạm thông tin cá nhân, mà còn liên quan đến cách dữ liệu đó được sử dụng, để tác động đến niềm tin và lựa chọn của con người.
“Đây là một công nghệ có khả năng phân tích dữ liệu được thu thập, sau đó sử dụng thông tin đó trả lại cho chúng tôi và có thể được sử dụng vì lợi ích thương mại của người cung cấp ứng dụng, hoặc lợi ích chính trị của người cung cấp công nghệ".
"Vì vậy mối quan tâm về việc thúc đẩy các quan điểm chính trị cực đoan và thúc đẩy mọi người đưa ra các quyết định thương mại hay chính trị, thì tôi nghĩ thực sự có vấn đề”, Jeannie Paterson.
Giáo sư Paterson nói rằng, luật về quyền riêng tư cần được qui định, để bắt kịp với sự thay đổi của công nghệ.
Tuy nhiên bà cho biết, chúng ta cũng cần hình dung lại mối quan hệ của mình với quyền riêng tư và công nghệ.
“Nói chung, những gì chúng tôi có tại thời điểm này trong đạo luật về quyền riêng tư, là vấn đề chúng tôi gọi là quy định dựa trên nguyên tắc".
"Đạo luật về quyền riêng tư là một tập hợp các nguyên tắc và nó được thiết kế có chủ ý theo cách đó, để chúng tôi có thể đáp ứng với sự thay đổi của công nghệ".
"Chúng tôi cũng cần hiểu rõ hơn, về lý do tại sao quyền riêng tư lại quan trọng".
"Vì vậy khi bạn nói chuyện với họ về quyền riêng tư, mọi người thường nói ‘Ồ, bây giờ ai lo lắng về quyền riêng tư?. Chúng tôi đã trao mọi thứ cho Facebook, tại sao chúng tôi phải lo lắng?’.
"Vâng, chúng ta có thể đã cung cấp mọi thứ cho Facebook nhưng đó chính xác là lý do để lo lắng, cũng như đó cũng không phải là lý do để cung cấp thêm thông tin”, Jeannie Paterson .
Được biết phần mềm mới cũng đã gây ra các cuộc thảo luận, chung quanh bản quyền và tính toàn vẹn trong học thuật.
Theo báo cáo của các phương tiện truyền thông, hầu hết các trường đại học hiện có tùy chọn sử dụng phần mềm chống đạo văn Turnitin, để phát hiện xem một sinh viên có sử dụng chatbot, để giúp hoàn thành bài đánh giá hay không.
Tuy nhiên Đại học Sydney, Đại học Deakin và Đại học Monash, là một số trường không sử dụng phần mềm này.
Tuyên bố từ 3 trường đại học nêu lý do của họ, bao gồm các phương pháp tiếp cận toàn diện đối với công nghệ, để giúp sinh viên sử dụng A-I một cách có đạo đức và có trách nhiệm, cũng như hạn chế sử dụng thiết bị Turnitin cho đến khi có thể thực hiện các bài kiểm tra và đánh giá đầy đủ.
Giáo sư Margaret Bearman, đến từ Trung tâm Nghiên cứu và Đánh giá về Học tập Kỹ thuật số gọi tắt là CRADLE tại Đại học Deakin.
Bà nói rằng, bà không tham gia vào quyết định của trường đại học xung quanh Turnitin, thế nhưng bà không tin rằng có mối lo ngại lớn chung quanh việc A-I, thay thế công việc của sinh viên trên quy mô lớn.
Giáo sư Bearman cho biết thay vào đó, nó sẽ thúc đẩy các trường đại học đưa ra những đánh giá sáng tạo hơn, đồng thời cũng có tác dụng giảm thiểu gian lận.
“Gen A-I sẽ xuất hiện ở nơi làm việc, tôi đã nói chuyện với ai đó trên xe điện và họ nói, 'Ồ, sếp của tôi đang viết chính sách sử dụng ChatGPT'.
"Vì vậy, nếu mọi người ở nơi làm việc đang sử dụng ChatGPT và họ sử dụng nó trong cuộc sống hàng ngày, thì học sinh của chúng ta cần có khả năng định hướng trong thế giới đó".
"Tôi nghĩ đã đến lúc các thẩm định của chúng ta bắt đầu phù hợp với thế giới, mà các em sắp bước vào".
"Và chúng ta đã có một số mất kết nối với điều đó, trong một thời gian”, Margaret Bearman.
Giáo sư Bearman khẳng định rằng, A-I tổng quát cung cấp phản hồi tiêu chuẩn, hơn là phản hồi mang tính phê bình và đánh giá.
Bà nói rằng, điều này tạo cơ hội cho sinh viên áp dụng các kỹ năng suy nghĩ phản biện theo một cách mới và phù hợp, bởi vì có khả năng phần mềm này sẽ được sử dụng vào các công cụ giáo dục khác nhau, như Microsoft Word.
“Vì vậy trong khuôn khổ này, tôi có thể thấy có rất nhiều lợi ích khi làm việc với thứ gì đó với Gen A-I, để khiến mọi người tự xem lại quan điểm của họ một cách nghiêm túc".
"Những gì Gen AI đang trả lại có hợp lý không? Vấn đề với nó là gì ?".
"Bạn có thể yêu cầu Gen A-I tự phê bình, nhưng bạn với tư cách là một sinh viên cũng có thể bắt đầu đưa ra một thứ mà chúng tôi gọi là ‘phán đoán đánh giá’, hầu hiểu được liệu đó có phải là điều hợp lý để nói hay không và cũng không nhất thiết phải rõ ràng".
"Chúng ta đang nói về các suy nghĩ ngược lại ở đây, chúng ta không nói về câu trả lời rõ ràng trắng đen”, Margaret Bearman.
Ngoài ra cũng có những lo ngại chung quanh việc liệu công nghệ mới này, có thể thay thế công việc của con người hay không, đặc biệt là những công việc tạo ra văn bản và phân tích dữ liệu, như truyền thông công cộng hoặc báo chí.
Giáo sư Miller khẳng định rằng, không chắc rằng Chat G-P-T sẽ thay thế hoàn toàn vai trò của con người, mà chỉ là thay đổi phạm vi công việc mà thôi.
Ông cho biết, công nghệ này có hạn chế về khả năng ra quyết định và các phẩm chất đánh giá khác, mà chỉ con người mới có thể thực hiện được.
“Tôi có thể hỏi nó một số câu hỏi khá kỹ thuật, đó là tất cả những gì nó đang làm, vì vậy nó dễ bị sai".
"Do đó nếu nó dễ bị sai, bạn thực sự phải xác minh đầu ra nếu bạn sử dụng nó cho bất cứ việc gì một cách có ý nghĩa".
"Vì vậy quay trở lại ý tưởng về công việc, hơi dài dòng khi nói rằng điều này sẽ thay thế các công việc, bởi vì ai đó phải quyết định lời nhắc là gì, ai đó phải có khả năng xác minh xem điều này có hữu ích, hay đúng không".
"Vì vậy nó thực sự sẽ chỉ là một công cụ mà mọi người sử dụng, tôi nghi ngờ, chứ không phải là một sinh vật thông minh nào đó thay thế con người”, Timothy Miller.
Ông nói thêm rằng, cũng có những lo ngại chung quanh tính chính xác của phần mềm.
Giáo sư Miller cho biết thuật ngữ 'ảo giác' đã được sử dụng, để mô tả cách hệ thống AI sẽ tạo ra thông tin vô nghĩa hoặc sai lệch, chỉ vì các từ đã cho tương ứng với nhau trên internet.
Tuy nhiên giáo sư Jeannie Paterson giải thích rằng, cũng có những lợi ích đối với các công nghệ AI như vậy, khi được áp dụng nghiêm túc.
“Bạn biết điều này có thể hữu ích cho bạn, do đó nếu lấy ví dụ như tôi mắc chứng khó đọc, nên tôi thấy viết và đánh vần khá khó".
"Vì vậy ý tưởng cho rằng, có một công nghệ khá phức tạp có thể giúp tôi viết tốt, thì tôi nghĩ đó là một ý kiến hay".
"Đối với những người viết không phải bằng ngôn ngữ mẹ đẻ của họ, thật tuyệt vời khi có điều gì đó giúp họ cải thiện tiếng Anh viết của mình và điều đó có thể quan trọng".
"Vì vậy, tôi nghĩ chúng ta có thể sử dụng những công nghệ này như những công cụ để cải thiện cách diễn đạt của mình, nhưng vẫn cần phải có một con mắt phê phán đối với chúng”, Jeannie Paterson.
Trong khi đó ông Elon Musk và một nhóm các chuyên gia trí tuệ nhân tạo, cũng như giám đốc điều hành trong ngành, gần đây đã kêu gọi tạm dừng việc đào tạo các hệ thống AI, cho đến khi các thủ tục dùng chung cho các thiết kế như vậy được phát triển.
