Highlights
- Đã có nhiều người trả tiền mortgage thấm thía nỗi đau với việc tăng lãi suất này.
- Dự báo lãi suất vay mua nhà sẽ tăng thêm vài lần nữa trước Giáng Sinh.
- Nhiều tờ báo thậm chí dự đoán khoản vay mua nhà 1 triệu đô la sẽ có thể tăng thêm khoảng 1,000 đô la tiền trả hàng tháng vào năm 2023.
Nếu việc tăng lãi suất gây tổn thương cho những người đi vay mua nhà, thì những người có tiền gởi ngân hàng sẽ vui mừng sau nhiều năm lãi suất thấp hoặc không có lãi.
Theo công ty tài chánh Mozo, hiện có khoảng 10,3 triệu bất động sản ở Úc và trong số này có 6 triệu bất động sản đang trả mortgage. Công ty Mozo đã theo dõi hơn 500 gói vay mua nhà trong cơ sở dữ liệu của mình và đưa ra cái nhìn tổng quát về khoản vay mua nhà năm 2022.
Lãi suất cho vay mua nhà biến đổi (variable) trung bình cho những người mua nhà để ở là 3.02%, tính tới tháng 5/2022. Lãi suất cho vay mua nhà cố định (fixed rate) trung bình là 3.65%.
Số tiền trung bình mà người vay phải trả hàng tháng cho mỗi ngôi nhà vay 400,000 đô la, trả trong 30 năm là 1,691 đô la mỗi tháng (lãi suất biến đổi).
Trong khi đó, số tiền trung bình mà người Úc mua nhà lần đầu tiên vay để mua nhà ở là 535,637 đô la (tính đến tháng 2/2022).
Ảnh hưởng của tăng lãi suất cho vay mua nhà lớn như thế nào?
Cho đến nay nhà cửa là mục tiêu chi phí cao nhất trong tài khoản ngân hàng của bạn.
Cho đến nay nhà cửa là mục tiêu chi phí cao nhất trong tài khoản ngân hàng của bạn.
Cho dù bạn đang trả tiền thuê nhà, tiền mortgage hay các hóa đơn đơn giản cho ngôi nhà của bạn, việc chi tiền để bạn tiếp tục được ở trong một ngôi nhà là không thể thương lượng.
Tuy nhiên, nếu bạn đang chi hơn 30% thu nhập của mình cho ngôi nhà, thì bạn được xem là đang bị "căng thẳng về nhà ở", cho dù đó là trả nợ mortgage hay tiền thuê nhà.
Đây là một trong những tiêu chuẩn quan trọng mà chính phủ Úc xem xét khi đánh giá khả năng chi trả nhà ở.
Tình hình trầm trọng như thế nào?
Dữ liệu quý 1/2022 từ Real Estate Institute of Australia (REIA) cho biết, người Úc đang chi đến 37% thu nhập để trả tiền mortgage.
Tại New South Wales, người dân trung bình phải dùng đến một khoản lớn “vô cùng căng thẳng” trong thu nhập hàng tháng để trả tiền mortgage (46.5%), trong khi đó tại Victoria tỉ lệ này là 37.3%.
Lãi suất từng lần đầu tiên vượt quá 10% vào năm 1974 và giữ ở mức trên 10% cho đến năm 1995. Sau khi đạt đỉnh 10.5% trong năm 1995, chỉ trong vòng 4 năm, lãi suất đã giảm xuống mức thấp đáng kể 6.5% vào tháng 12/1998.
Tuy nhiên, sự căng thẳng trong những năm 1990 vẫn không thể so sánh với sự căng thẳng trầm trọng khi lãi suất tăng trong năm 2022.
Dữ liệu từ Australian Bureau of Statistics cho thấy năm 1990, giá nhà trung bình tại Sydney là 194,000 đô la và mức lương toàn thời gian trung bình là 28,168. Với một khoản vay đặt cọc 20%, thì chỉ số DTI tỉ lệ nợ trên thu nhập là 5.5.
Trong khi đó, vào năm 2022, giá nhà trung bình tại Sydney là 1,416,960 đô la, và mức lương toàn thời gian trung bình là 90,917. Với một khoản vay đặt cọc 20%, chỉ số DTI tỉ lệ nợ trên thu nhập lên đến 12.4%.
Ngã ba đường với người đang trả mortgage phải quyết định giữ nguyên lãi suất biến đổi hay cố định khoản vay có thời hạn
Lãi suất Biến đối có xu hướng thay đổi theo lãi suất căn bản, vì vậy những ai chưa cố định (fixed) khoản vay của mình sẽ cảm nhận đầy đủ quyết định nâng lãi suất này.
Nghiên cứu của Mozo cho thấy 8% người đi vay tin rằng việc tăng lãi suất ở bất kỳ quy mô nào sẽ khiến họ bị căng thẳng tài chánh nghiêm trọng. Trong khi đó, hơn một nửa (55%) người vay vẫn chưa kiểm tra khả năng trả nợ của họ khi lãi suất nâng cao hơn.
Tuy vậy, với những người đã cố định khoản vay, tình huống không khả quan hơn.
Kỳ vọng về lãi suất cao hơn đã ảnh hưởng đến lãi suất cố định, vì vậy bất kỳ sự gia tăng nào sắp đến dự kiến sẽ gây ảnh hưởng nhỏ hơn và không thường xuyên cho lãi suất cố định.
Tuy nhiên, chuyên gia Marshall cảnh báo lãi suất cố định có thể không còn cung cấp nơi trú ẩn an toàn cho người đi vay như trong những tháng trước.
Ông cho mặc dù lạm phát cao là một đặc điểm quan trọng của nền kinh tế toàn cầu vào lúc này, nhưng dự báo lạm phát có thể sẽ giảm xuống trong vòng 12 tháng tới, và có khả năng thế giới sẽ bước vào môi trường suy thoái hơn.
Nếu điều đó xảy ra, lãi suất toàn cầu đang tăng như hiện nay sẽ đảo ngược lại. Vì vậy, bất kỳ ai cố định khoản vay mua nhà có thời hạn 5 năm đều có thể nhận thấy rằng trước khi hết năm năm đó, họ có thể phải trả khá nhiều so với lãi suất trên thị trường.
