Hồi tháng 12 năm ngoái, chính phủ Canada đã bắt giữ bà Mạch Vãn Chu, giám đốc tài chính của tập đoàn viễn thông Huawei, theo lệnh của Hoa Kỳ ngay tại sân bay Vancouver.
Bà Mạch là người bị Hoa Kỳ săn lùng vì các cáo buộc lừa dối nhiều ngân hàng về những chuyện làm ăn với Iran, dù cả bà và Huawei đều phủ nhận các cáo buộc.
Hồ sơ tại Tòa Thượng thẩm British Columbia cho thấy, thay vì ngay lập tức bắt giữ bà Mạch, thì các nhà chức trách tại sân bay Canada lại chất vấn bà ‘dưới hình thức kiểm tra thủ tục an ninh’ và lợi dụng cơ hội này để ‘buộc bà phải cung cấp chứng cứ và thông tin’.
Đơn kiện có ghi, các nhân viên của Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada đã thu giữ các thiết bị điện tử của bà Mạch, lấy password và tự ý xem nội dung, và không thông báo cho bà biết nguyên nhân chính xác của việc giam giữ.
Theo hồ sơ vụ kiện, bà Mạch chỉ được thông báo về nguyên nhân bắt giữ sau đó 3 tiếng đồng hồ và lúc đó bà mới có quyền gọi đại diện luật pháp.
“Có thể thấy đây là chuyện đã được tính toán trước và có chủ ý của những nhân viên biên giới nhằm lấy chứng cứ và thông tin từ bà Mạch Vãn Chu theo cách xâm phạm nghiêm trọng quyền lợi của nguyên đơn,” trong hồ sơ kiện có ghi.
Hôm thứ Sáu tuần trước Bộ Tư pháp Canada đã bật đèn xanh cho việc dẫn độ bà Mạch được tiến hành.
Hiện bà Mạch đang sống tại Vancouver trong lúc được tại ngoại, và có thể phải mất vài tháng đến vài năm trước khi vụ kiện của bà được giải quyết.
Vụ bắt giữ bà Mạch đã khiến quan hệ giữa Trung Quốc và Canada trở nên căng thẳng. Bắc Kinh cũng buộc tội Washington đã có động cơ chính trị trong vụ bắt giữ. Để đáp trả Trung Quốc đã bắt giữ hai công dân Canada với mục đích rõ ràng là gây áp lực cho chính phủ Canada phải thả giám đốc tài chính của Huawei.
Julian Ku, phó giáo sư thuộc khoa luật đại học Hofstra, Hoa Kỳ, giải thích, vụ kiện này tách biệt với vụ dẫn độ bà Mạch. Ông cho biết vụ kiện sẽ cho phép bà Mạch được lên tiếng về việc bà bị đối xử bất công và cũng hỗ trợ bà về mặt truyền thông rằng việc giam giữ bà Mạch chỉ là một phần trong mưu đồ chính trị của Hoa Kỳ và Canada chống lại Huawei.
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
