Evinizi Avustralya’daki haşerelerden nasıl koruyacaksınız?

Havaların soğuk olması evlerde haşere olmadığı anlamına gelmez. Beyaz karınca gibi bazı haşereler bütün yıl boyunca aktiftir. Fare ve sıçanlar kışın dışarıyı değil, ev içini tercih eder. Yatak böcekleri ve hamamböceği de ev içi haşere listesinde yer alır. Böcek istilası evin değer kaybetmesinden sağlık sorunlarına kadar pek çok sonuca yol açar. Burada haşareyi belirleme, önleme ve haşereden kurtulma rehberini bulacaksınız.

Pests can contaminate surfaces, spreading disease via the transmission of harmful pathogens Credit: aquaArts studio/Getty Images

Öne çıkanlar

• Kemirgenler tipik kış ev istilacılarıdır, ancak beyaz karıncalar gezici ve tüm yıla yayılan aktiviteleri ile oldukça pahalıya mal olabilirler.
• Evi temiz ve düzgün tutmak, haşerelerin sevdiği koşulları ortadan kaldırmak ve giriş yollarını kesmek haşere sorununu önlemenin en basit yoludur.
• Sadece ticari amaçla süpermarkette satılan kimyasalları ve yetkili haşere ilaçlama işi yapanları kullanın.

Sivrisinekler yazın ortaya çıkmasına rağmen, kış mevsimi boyunca evinizi haşerelerden korumayı hafife almayın.

Böcek sıkıntısı

NSW Health Pathology ve Sydney Üniversitesi’nde entomologist Doçent Cameron Webb, Avustralya’da 300 çeşit sivrisinek olduğunu söylüyor.

“Bunların çoğu kış ayları boyunca ortadan kaybolur. Ama özellikle kentsel alanlarda suya yakın yerlerde evlerde sivrisinekler yaşamaya devam eder,” diyor Webb.

Bahçenizdeki durgun suyu dökerek ve su tankini ve pencereleri sineklik teliyle kapatarak sivrisinekten kurtulabilirsiniz.

Cockroaches take advantage of the warm, humid conditions inside your home. Credit: RapidEye/Getty Images

Dr Webb, “Sivrisineklerin nereden girdiğini bilmelisiniz. Bunlar sağlık riski taşımazlar. Isırarak hastalık bulaştırma riski oldukça düşüktür,” diyor.

Aynı şey hamamböceği için geçerli değildir. Hamamböceği yiyecekleri ve gezdiği yerleri kirletir.

Hamamböceği biriktirdiğimiz çöpü sever, evdeki atıklarla beslenir.

Entomologist Doçent Cameron Webb

Dr Webb, hamamböceği ve diğer böceklerin neden olacağı hastalıkların önlenmesinin, onların yaşayacağı koşulların ortadan kaldırılmasıyla mümkün olduğunu söylüyor.

Dr Webb, “Bazen böcek öldürücüleri kullanmak gerekir, ama sadece dükkan ve süpermarketlerden alınanlar kullanılmalı, veya lisanslı ilaçlamacılarla anlaşarak ilaçlama yaptırmalısınız,” diyor.

David Guy 30 yıldır evlerdeki haşerelere karşı ilaçlama yapan biri.

Yatak böceklerinin ev ve ticari mekanlarda yıl boyunca görüldüğüne işaret ediyor.

Guy, “yetişkin bir yatak böceği elma çekirdeğine benzer, ama bıraktıkları yumurta çok küçüktür, görmek zordur” diyor.

“If you have an insect pest, you don't have to reach for insecticides and chemicals immediately because particularly their use outdoors can have impacts on beneficial insects that may also be active during cooler months,” Dr Webb says. Credit: Philippe TURPIN/Getty Images/Photononstop RF

Yatak böceklerini eve farkında olmadan döndüğünüz bir seyahatten, konakladığınız bir yerden veya bir misafir getirebilir. Bu böcekler kolay tesbit edilemedikleri için istilaya yol açabilir.

Guy, “Mobilyadaki küçücük bir çatlağın içinde yaşayabilirler. Çatlağın en uzak köşesinde saklanabilirler ve bu nedenle görülmeleri çok zordu," diye ekliyor.

Kemirgenler, en önemli kış istilacıları

Avustralya’nın değişken iklimi, ülke çapında çok çeşitli haşerelerin varlığını da beraberinde getirir.

Kuzeydeki tropik bölgenin sıcak iklimi nedeniyle haşere sorunu bütün bir yıla yayılır.

Buna karşılık, ülkenin diğer bölgelerinde en yaygın olan kemirgenler, soğuk hava nedeniyle kapalı alanları tercih eder ve evlerde aktiftir.

Guy, “Güneydeki Victoria, Güney Australia, veya Batı Avustralya ve NSW’nin bazı bölgelerinde fare sorunu en büyük sorundur,” diyor.

“We see a really big growth of rodents around where people have chickens and do composting because there’s a lot of food that brings them to the area,” says AEPMA’s Rob Boschma. Source: Moment RF / Lea Scaddan/Getty Images

Sıcak aylarda fareler evin dışını tercih eder ve evin altında, garajda, çatıda ya da bahçedeki otlar arasında bulduklarıyla beslenir. Havanın soğumasıyla eve girer. Ev sıcak ve yiyecek bulunur ve kendi istekleriyle bir daha terk etmezler.

Profesyonel ilaçlama

Bir haşere istilası durumunda eve çağıracağınız ilaçlamacının sertifikalı biri olduğundan emin olun.

The Australian Environmental Pest Managers Association (AEPMA), kentlerde ilaçlama yapanların meslek örgütüdür.

AEPMA Yönetim Kurulu Üyesi Rob Boschma, evde sıçan ve fare olduğu fark edilirse, büyük bir ihtimalle civarda çok sayıda kemirgen olduğu düşünülmesi gerektiğini söylüyor.

Boschma, “İnsanlar birkaç kere bir fare görüp hepsinin aynı fare olduğunu düşünür. Ama yılların tecrübesi bana gösterdi ki, eski veya yeni gittiğim her evin çatısında kemirgen izi gördüğümü söylemeliyim,” diyor.

Members of the Australian Environmental Pest Managers Association are licensed and insured to conduct pest control operations. Credit: Group4 Studio/Getty Images

Farelere karşı alınacak başta gelen önlem, deliklerin ve diğer eve giriş noktalarının tıkanması, kemirgenlerin yiyebileceği yiyeceklerin ortadan kaldırılmasıdır.

Rob Boschma, sıçan ve farelere davetiye anlamına gelen unsurları şöyle sıralıyor:

Evi saran asma ve bitkiler, kömürlük benzeri evin altındaki duvarında pek çok yarık ve açıklık olan alanlar, sığınak ve inşaat atıkları.

AEPMA Yön. Kur. Üyesi Rob Boschma

Ve tabii gübre üretiyorsanız yerden yüksekte iyice muhafazalı olmalı.

Beyaz karıncalara dikkat

Boschma, böcek ilaçlama sektörünün karınca ve örümcekleri artık sadece kış gelmeden hemen önce değil, kış mevsiminin ortasında da gördüğüne işaret ediyor.

Mevsim ne olursa olsun Avustralya ana karasında ev sahiplerinin en korkulu rüyası beyaz karıncalar.

Beyaz karıncaların sağlığa zararlı bir etkisi yoktur ancak eğer erken tesbit edilmezlerse ahşap evlerin ana kolonlarını kemirip evin değerini düşürebilir.

Termites can eat away wooden structures in and around your home. Credit: bruceman/Getty Images

Boschma, “Bir binaya beyaz karınca girerse ağaç yapıyı kemirerek evin değerini düşürürler. Beyaz karıncanın etkisini görmek zordur. Dışardan birşey görünmez ama içini kemirerek boşaltır veya çürütür. Beyaz karıncanın zararı ortalama beş yıl sonra fark edilir. Ya kapının yerinden düşmesiyle, bastığınız yerin çökmesiyle veya elektrik süpürgesinin değdiği bir yerde çukur yaratmasıyla fark edersiniz,” diyor.

Eğer kiracıysanız, haşere sorunu genel olarak sizin değil, ev sahibinin çözmesi gereken bir sorundur.

Böcek öldürücüler insan sağlığına zararlı madde içerir. Böcek öldürücü zehirlenmmesi iki günm içinde ortaya çıkar.

Eğer böcek ilacından zehirlenirseniz veya birinin zehirlendiğinden şüphelenirseniz 13 11 26 numaradan Poisons Information Centre'ı arayın .

Acil durumlarda 000 numaradan ambulans çağırın.