Evet veya Hayır? Parlamento’da Yerli Sesi’nde tarafların argümanları

Yıl sonuna doğru Avustralya’da gerçekleşecek referandumda saflar belirginleşirken, Parlamento’da Yerli Sesi’ni anayasal bir kurum haline getirmeyi isteyenler ve itiraz edenlerin öne sürdüğü argümanlar.

Yerli İşleri Bakanı Linda Burney, Uluru ve ana muhalefetin yerli işleri sözcüsü Jactina Price.

ÖNE ÇIKANLAR

• Avustralyalılar bu yıl Parlamento’da Yerli Sesi için referanduma gidecek.
• Destekleyenlere göre Ses Avustralya’nın yerli toplumuna kendilerini ilgilendiren konularda söz hakkı tanıyacak.
• Parlamento’da Yerli Sesi’nin fazla güçlü olduğunu veya etkisiz olduğunu öne sürenler “Hayır” kampanyasında birleşmiş durumda.

Avustralyalılar önümüzdeki aylarda sandıklara gidip Parlamento’da Yerli Sesi kurumunun anayasada yer alıp almamasına karar verecek. Ülkede 1999’dan beri ilk defa düzenlenecek bu referandumda seçmenlerden aşağıdaki soruya Evet veya Hayır cevabı vermeleri istenecek.

Yasa Taslağı: Avustralya’nın İlk Ulusları’nın tanınması için Aborijin ve Torres Boğazı Adalıların Sesi’ni kurmak üzere Anayasa’nın değiştirilmesi. Bu değişikliği kabul ediyor musun?

Referandumda halkın cevaplayacağı soruyu açıklayan Başbakan Anthony Albanese, Ses çağrısını ilk defa seslendiren Yürekten Uluru Bildirisi’ni, yerli halkları etkileyen politikalara katkıda bulunma hakkı talebini “zarif bir istek” olarak nitelemişti.

“Yerli halklarla Avustralyalıların geri kalanı arasındaki yaşam kalitesi farkını gidermeyi herkes istiyor. Bugün bunu nasıl başarabileceğimize dair bir yol haritamız var. Zorlukları yaşayan insanlarla beraber onlara danışarak. Sesi anayasamıza dahil edip o Sesi dinlemek” diyor.

Parlamento’da Yerli Sesi’nin anayasaya dahil etmek isteyenler ve buna itiraz edenlerin argümanları.

Parlamento’da Yerli Sesi’ne karşı olanların öne sürdüğü itirazlar zaman içinde değişti. Baştaki “Parlamento’da temsilciler meclisi ve senato dışında üçüncü bir kamara olarak görev yapacak” argümanı zaman içinde kayboldu.

Ancak kurumun nasıl çalışacağına yönelik yeni itirazlar türedi. Sese muhalefet edenlerden bazıları etkisiz kalacağını belirtirken bazıları da fazla etkili olacağını düşünüyor.

LISTEN TO

Göçmen toplumlardan Parlamento’da Yerli Sesi’ne destek çağrısı

SBS Turkish

31/05/202307:41

Play

Referandumda tarafların öne sürdüğü temel tezler şöyle:

EVET

• Avustralya çapında yerli toplumlarla yıllar süren diyalog sonrası Ses kurumu önerildi.
• Kendilerini etkileyen politikalar konusunda yerli toplumların düşüncelerini seslendirme hakkı olmalı.
• Federal hükümet yerli toplumları etkileyen konularda onların önerileri dinlerse politikalar daha etkili olur.
• Parlamento’da Yerli Sesi kurumu anayasal olduğu için kalıcı olacak. İleride gelecek hükümetler iptal edemeyecek.
• Ses’in yürütme makamı ile doğrudan bağı olması, gelecekte kim hükümet olursa olsun merkezi bir kurum olarak öne çıkmasını sağlayacak.
• Ses kurumunda cinsiyet ve yaşlar arsındaki eşitliğe dikkat edilecek. Yerli toplumların tüm katmanlarına yer verilecek.
• Ses hukuk uzmanları tarafından incelenip onay aldı.
• Sabit dönem kuralı kurumdaki yerli toplumu temsilcilerinin her zaman hesap verebilir olacağını gösteriyor.
• Ses üzerinden federal hükümetle etkili bir şekilde Gerçek ve Anlaşma süreçleri yürütülebilir.
• Neyin kanun olacağına Parlamento üzerinden yine Avustralya halkı karar verecek.

HAYIR

• Kurum sembolik. Yerli halkların sorunlarına cevap bulabilmek için gerçekten yetkisi olan bir kurum gerekiyor.
• Parlamento’da Yerli Sesi’nin verdiği tavsiyeyi günün hükümeti dikkate almayabilir.
• Ses anayasaya bir ırkın dahil edilmesi anlamına geliyor.
• Parlamento’da Yerli Sesi’nin kurumsal şekline parlamento karar verecek. Gelecekte hükümetler kurumu değiştirebilir veya kenara itebilir.
• Parlamento’ya yerli toplumunda seçilen vekil sayısı tarihi zirvede. Yerli toplumunun sesi hiç şimdi olduğu kadar duyulmuyordu.
• Gerçek ve Anlaşma süreci Ses’ten önce gelmeli.