Avustralya Günü’nün kutlandığı 26 Ocak'ın İlk Uluslar için anlamı felaket

Avustralya Günü’nün çok kültürlü Avustralya’yı tam olarak yansıtmasına yönelik çağrılar her geçen yıl daha da gür bir sesle çıkıyor. Mevcut tarih olan 26 Ocak Avustralya’nın İlk Uluslarının halkları için kutlama değil acı veren bir matem günü.

26 Ocak 2018’de Melbourne’da Avustralya Günü’nde “İşgal Günü” protestocusuna katılanlar. Her yıl on binlerce Avustralyalı günün değişmesi için benzer protestolara katılıyor. Credit: PETER PARKS/AFP via Getty Images

Ülke çapında resmî tatil olan 26 Ocak günü boyunca bazıları bahçelerinde mangal keyfi yapıp tatilin keyfine bakacak. Okullar açılmadan önceki son tatil günlerinden birinde yüzlerce Avustralya vatandaşı topluma yaptıkları katkıdan dolayı ödüllendirilecek.

Ancak İlk Ulusların temsilcileri için 26 Ocak son derece farklı bir tonda geçiyor. Avustralya yerlileri için Britanya imparatorluğunun işgalinin başlamasını ve sonrasında gelen ve nesiller boyu süren savaş, soykırım, ırkçılık ve diğer suçları temsil eden bir matem günü.

Aynı gün binlerce göçmen Avustralya vatandaşı olmayı kutluyor olacak.

Göçmen toplumlar uzun süredir Avustralya yerlileri için son derece olumsuz anlamı olan bir günde Avustralya bayrağı altında dünyanın en çok kültürlü toplumunun parçası olmayı kutlamanın ne kadar doğru olduğunu sorguluyor.

‘Ait olma hissini güçlendirmek lazım’

2021 nüfus sayımına göre, Avustralya nüfusunun yüzde 29,3’ünü oluşturan yeni milyondan fazla kişi yurtdışında doğdu.

Sydney’deki Etiyopya toplumundan Assefa Bekele geçmişte Avustralya yerli toplumuyla çalışmış ve İlk Ulusların tarihi ile yakından ilgileniyor. Topluma ve ulusa ait olarak hissetmenin öneminin altını çiziyor.

“Her kişi ve vatandaşın ülkeye ait hissetmesi çok önemli. Özellikle de yurt dışından gelenler ve 60 bin yıldan fazladır burada yaşamış Avustralya yerlilerinin” diyor.

Tarih ve kültür dahil her şeyi paylaşmanın ait olma ve birlik hissi yarattığını söylüyor. “Tarihin değişmesi benim için bir sorun değil. Avustralya ilerliyor ve zaman değişiyor, insanların da değişmesi gerekiyor” diye konuşuyor.

Avustralya çok kültürlü bir ülke ve Avustralya kültürünün her parçası saygı görmeyi hakkediyor.

Asefa Bekele

“Günün sonunda hepimizin ihtiyacı olan şeyler barış, uyum ve beraberlik,” diyor.

‘Kutlamak için yanlış gün’

Butchulla ve Gubbi Gubbi erkeği Gavin Somers şarkıcı ve besteci. Avustralya’yı ve Avustralyalı olmayı kutlamanın önemli olduğunu kabul ediyor. Ancak mevcut tarihin yanlış olduğunu düşünüyor.

“Gururla ortaklarımızla beraber çok kültürlü gruplarla beraber kutlayabileceğimiz bir güne ihtiyacımız var” diyor.

Herkesin kendisiyle özdeşleştirebileceği bir günün kutlanabilmesinin öneminin altını çiziyor.

Avustralya Günü ve zor sorular

Ngarrindjeri ve Karuna erkeği ve kar amacı gütmeyen toplum Aborijin kurumu KWY’ın Genel Müdürü Craig Rigney’e göre Avustralya Günü’nün cevaplaması zor soruları gündeme getiriyor.

Avustralya Günü’nde kendimize sormamız gereken bir soru var: Birbirimizi nasıl görüyoruz?

Craig Rigney

“Birbirimizi aynı fotoğrafta ortak bir gelecekte görebiliyor muyuz” diye soruyor.

“Kaderimizi, geleceğimizi, kendimize ve nasıl baktığımızı kendimizin belirleyeceğini düşünüyorum” diye konuşuyor.

Belediye Başkanı Angelica Panopoulos Credit: Angelica Panopoulos

Bazı eyaletlerde belediye yönetimleri 26 Ocak’ta vatandaşlık törenleri düzenlemeyi reddetti. Bunlardan biri de Melbourne’nun kuzeyinde Kulin Ulusunun Wurundjeri Woi-Wurrung halkının topraklarındaki Merri-Bek Belediyesi.

Belediye Başkanı Angelica Panopoulos 26 Ocak’ın İlk Uluslar halklarının yüzyıllar boyunca yaşadığı acıları temsil ettiğini söylüyor.

“1788 yılının 26 Ocak günü kaptan Arthur Philip (ve İlk Filo) Avustralya’ya vardı ve istimlak ve soykırım başladı” diyor.

Nesiller boyunca yaşananların travması, sistemik ırkçılık ve yargıdaki mevcut çarpıklığın kolonileşmenin devam eden sonuçlarından olduğunu belirtiyor.

“Bu yüzden de İlk Ulusların halklarının 26 Ocak’ın kutlamak için uygun bir gün olmadığını söylemesini dikkatle dinlememiz çok önemli.”

Craig Rigney Avustralya Günü’nün kutlandığı mevcut tarihten rahatsız olduğunu söyleyenleri dinleyip öğrenmenin zamanının geldiğini söylüyor.

Rigney de aynı fikirde. “Toplum ve ulus olarak öğrenmek, öğretmek için iyi bir fırsat var önümüzde” diye konuşuyor.

“Toplumun ve bu ulusun bir parçası olarak birbirimize saygı ve sevgi ile yaklaşmayı öğrenebileceğimizi düşünüyorum” diyor.

Ancak Avustralya Günü’nün tarihinin insanları bölmeye devam ettiğini söylüyor. 26 Ocak’ın Avustralya Günü olarak ülke çapında kutlanmasının çok eski bir geçmişe dayanmadığını, 1994’te başladığını hatırlatıyor.