วันชาติออสเตรเลีย 26 ม.ค. ยังเป็นปัญหาและความเจ็บปวดสำหรับชนพื้นเมือง

เสียงเรียกร้องให้มีการเปลี่ยนแปลงวันฉลองของการเป็นส่วนหนึ่งในสังคมพหุวัฒนธรรมยุคใหม่ของออสเตรเลียกำลังดังขึ้นทุกปี โดยวันเฉลิมฉลองปัจจุบัน 26 มกราคม ยังคงเป็นสาเหตุของความเศร้าโศกมากกว่าการเฉลิมฉลอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับชนพื้นเมืองดั้งเดิม

People take part in an "Invasion Day" rally on Australia Day in Melbourne on January 26, 2018. Tens of thousands of people marched across Australia on January 26 in an "Invasion Day" protest calling for a rethink of the national day they say is offensive to Indigenous people. Credit: PETER PARKS/AFP via Getty Images

26 มกราคม คือวันหยุดราชการทั่วออสเตรเลีย ซึ่งจะพบเห็นชุมชนต่าง ๆ เฉลิมฉลองด้วยการจุดไฟย่างบาร์บีคิว และสนุกสนานในช่วงเวลาท้ายวันหยุดช่วงฤดูร้อน และเป็นวันที่ชาวออสเตรเลียนับร้อยคนจะได้รับการยกย่องด้วยเกียรติระดับชาติสำหรับการบริการชุมชนของพวกเขา

สำหรับชนพื้นเมืองดั้งเดิมของออสเตรเลียหลายคน ความรู้สึกที่พวกเขามีต่อวันนี้แตกต่างอย่างมาก และเป็นวันแห่งการไว้ทุกข์และไตร่ตรอง เนื่องจากเป็นจุดเริ่มต้นของการรุกรานจากการล่าอาณานิคมโดยอังกฤษ ทำให้เกิดสงคราม การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ การเหยียดเชื้อชาติ และความโหดร้ายอื่น ๆ ต่อชนพื้นเมืองตั้งเดิมมาหลายชั่วอายุคน

แต่ตรงกันข้ามกับเรื่องราวเบื้องหลังของวันนี้ ชุมชนผู้ย้ายถิ่นฐานทั้งใหม่และที่มีอยู่ในหลายพันแห่งจะเฉลิมฉลองการได้รับสัญชาติในออสเตรเลียในวันดังกล่าว

แต่วันที่จมอยู่ในความขัดแย้งนี้ ซึ่งเป็นวันครบรอบของการมาถึงของกองเรือ First Fleet สมควรที่จะเป็นวันเดียวกับวันที่ผู้คนจากภูมิหลังหลากวัฒนธรรมเฉลิมฉลองความเป็นอันหนึ่งอันเดียวภายใต้ธงชาติของออสเตรเลียหรือไม่ สิ่งนี้เป็นคำถามที่ชุมชนพหุวัฒนธรรมหลายชุมชนกำลังเผชิญ

'เราควรปลูกฝังความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่ง'

จากข้อมูลการสำรวจสำมะโนประชากรปี 2021 มีประชาชนมากกว่า 7 ล้านคน หรือคิดเป็นร้อยละ 29.3 ของประชากรออสเตรเลียทั้งหมดที่เกิดในต่างประเทศ (ไม่นับรวมผู้ที่ไม่ระบุถิ่นกำเนิด)

อัสเซฟา เบเคเล (Assefa Bekele) จากชุมชนเอธิโอเปียในนครซิดนีย์ ได้ทำงานกับชนพื้นเมืองดั้งเดิม และมีความสนใจอย่างมากในประวัติศาสตร์ของพวกเขา

เขาบอกว่า การปลูกฝังความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งให้กับชุมชนหรือในระดับชาติเป็นสิ่งสำคัญมาก

"จะต้องมีความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งสำหรับทุกคน พลเมืองทุกคน โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่มาจากต่างประเทศและชนพื้นเมืองออสเตรเลียที่อาศัยอยู่ที่นี่มานานกว่า 60,000 ปี" คุณเบเคเล กล่าว

"และคุณรู้ไหม มันดีกว่าที่จะแบ่งปันประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และทุกอย่างของพวกเขา และพัฒนาความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งและการอยู่ร่วมกัน"

"ผมไม่มีปัญหาอะไรในการเปลี่ยนวันที่ ไม่มีปัญหาเลย ออสเตรเลียกำลังก้าวหน้าและเวลากำลังเปลี่ยนไป และผู้คนจะต้องเปลี่ยนไปกับมัน"

ออสเตรเลียเป็นประเทศพหุวัฒนธรรม และทุกส่วนของวัฒนธรรมออสเตรเลียจะต้องได้รับความเคารพ

อัสเซฟา เบเคเล (Assefa Bekele)

“ท้ายที่สุดแล้ว เราทุกคนเพียงต้องการสันติสุข ความกลมเกลียว และความปรองดอง”

‘ไม่ใช่วันในการเฉลิมฉลอง’

แกวิน โซเมอส์ (Gavin Somers) ชาวบัทชูลลา (Butchulla) และกับบิ กับบิ (Gubbi Gubbi) นักร้องและนักแต่งเพลง รับรู้ถึงความสำคัญในการมีวันที่จะเฉลิมฉลองให้กับออสเตรเลียและการได้เป็นชาวออสเตรเลีย แต่อย่างไรก็ตาม เขาบอกว่าวันที่กำหนดไว้ในปัจจุบันไม่ใช่วันในการเฉลิมฉลอง

“เราต้องมีวันที่เราเฉลิมฉลองได้อย่างภาคภูมิใจไปพร้อมกับมิตรของเรา ซึ่งก็คือกลุ่มพหุวัฒนธรรมอื่น ๆ ที่อาศัยอยู่ที่นี่ด้วย” คุณโซเมอส์ กล่าว

“มันสำคัญที่เราจะมารวมกันและเฉลิมฉลองวันนี้ ในวันที่ซึ่งยึดโยงกับเราได้ทั้งหมด”

‘วันออสเตรเลีย เดย์ สร้างหลายคำถามที่ลำบากใจ’

เครก ริกนีย์ (Craig Rigney) ชาวงารินด์เจรี (Ngarrindjeri) และเคารนา (Kaurna) ประธานบริหารของ KWY องค์กรไม่แสวงผลกำไรที่ดำเนินการโดยชุมชนชาวอะบอริจิน กล่าวว่า วันออสเตรเลีย เดย์ ยังคงสร้างคำถามที่ไม่สบายใจอย่างต่อเนื่อง

ในวันออสเตรเลีย เดย์ เราควรที่จะใช้เวลาในการถามตัวเราเองว่า ‘เรามองกันและกันอย่างไร’

เครก ริกนีย์ (Craig Rigney)

“เรามองเห็นตัวเราอยู่ในภาพที่มีอนาคตรวมกันไหม” คุณริกนีย์ กล่าว

“ผมรู้สึกว่าสิ่งนั้นจะกำหนดชะตาของเรา อนาคตของเรา และวิธีการปฏิบัติต่อตัวเราเองและผู้อื่น”

แองเจลิกา พาโนปูโลส (Angelica Panopoulos) เทศมนตรีเทศบาลเมืองเมอร์รี-เบ็ก (Merri-Bek City Council) Credit: Angelica Panopoulos

เทศบาลท้องถิ่นในบางรัฐและมณฑลของออสเตรเลีย ได้ต่อต้านการมอบสัญชาติออสเตรเลีย และการจัดกิจกรรมต่าง ๆ ในวันที่ 26 มกราคม ซึ่งรวมถึงเทศบาลเมืองเมอรี-เบ็ก (Merri-Bek City Council) ในพื้นที่ทางเหนือของเมลเบิร์น ซึ่งตั้งอยู่บนดินแดนของชาววูรันด์เจรี วอย-เวอร์รัง (Wurundjeri Woi-Wurrung people) ของชาติคูลิน (Kulin nation)

แองเจลิกา พาโนปุโลส (Angelica Panopoulos) เทศมนตรีเทศบาลเมืองเมอรี-เบ็ก กล่าวว่า วันที่ 26 มกราคม มีความเชื่อมโยงอย่างใกล้ชิดกับการเริ่มต้นศตวรรษของการดิ้นรนของชนพื้นเมืองดั้งเดิม

“มันเป็นวัน (ในปี 1788) ที่กัปตัน อาเธอร์ ฟิลลิป (และกองเรือ First Fleet) มาถึงออสเตรเลีย และการยึดครองและการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ก็ได้เริ่มต้นขึ้น” คุณปาโนปุโลส กล่าว

“ข้อเท็จจริงก็คือ เรายังคงมีปัญหาใหญ่ในเรื่องความบอบช้ำทางจิตใจระหว่างชั่วอายุคน การเหยียดเชื้อชาติอย่างเป็นระบบ และระบบยุติธรรมทางอาญาที่เป็นมรดกตกทอดจากสิ่งนี้ (การล่าอาณานิคม)”

“ด้วยเหตุนี้ นั่นจึงเป็นสิ่งสำคัญมากที่เรารับฟัง เมื่อเราได้รับการบอกกล่าวจากชนพื้นเมืองดั้งเดิมว่า วันที่ 26 มกราคมนั้นไม่ใช่วันที่จะเฉลิมฉลอง”

คุณริกนีย์ กล่าวว่า ถึงเวลาแล้วที่ออสเตรเลียจะรับฟัง และเรียนรู้จากผู้คนเหล่านั้นที่รู้สึกไม่สบายใจกับวันออสเตรเลีย เดย์ ในปัจจุบัน

คุณริกนีย์ได้สะท้อนมุมมองเดียวกันนี้ โดยกล่าวว่า “เราค่อนข้างมีโอกาสที่จะเรียนรู้ สอน และรับฟังในฐานะของชุมชนและในฐานะของชาติ”

“ในฐานะส่วนหนึ่งของชุมชนนี้ (และ) ในฐานะของชาติ ผมเชื่อว่าเราจะเรียนรู้ที่จะยอมรับ รักด้วยความเคารพซึ่งกันและกันและประเทศนี้ที่เราเรียกว่าออสเตรเลีย”

อย่างไรก็ตาม คุณริกนีย์ กล่าวอีกว่า คำถามที่ว่าวันใดที่ออสเตรเลียควรที่จะเฉลิมฉลองนั้น ยังคงสร้างความเข้าใจผิด และแบ่งแยกผู้คน

เขากล่าวอีกว่า การเน้นย้ำเรื่องวันชาติออสเตรเลียในปัจจุบันให้เป็นวันที่ 26 มกราคมนั้นค่อนข้างใหม่ โดยเริ่มใช้ทั่วทั้งออสเตรเลียเพียงตั้งแต่เมื่อปี 1994