مردی که در سال 1991 به شکل گیری جنبش جمهوری خواهی استرالیا کمک کرد، بار دیگر به این جمع باز گشت تا در بین حدود 300 نفر از کسانی که حامیان این جنبش هستند، در سالن بزرگ دانشگاه سیدنی سخنرانی کند.
او گفت: "ما در این جا، موفق ترین جامعه چندفرهنگی در دنیا را تشکیل داده ایم. هیچ کشور مشابه دیگری این تعداد از مردمانش در خارج از مرزهایش یا با این همه تنوع فرهنگی، دینی و نژادی به دنیا نیامده اند."
نخست وزیر مالکوم ترنبل بر حمایت خود از جابجایی استرالیا از نظام سلطنتی به جمهوری تاکید کرد و گفت که راس حاکمیت در استرالیا، باید یکی از خودمان باشد.
اما همچنان گفت که زمان این تغییر، مادامی که دورۀ سلطنت ملکه الیزابت برقرار است، نباید باشد.
او گفت: "در حال حاضر اکثر استرالیایی ها کسی جز ملکه را در راس حاکمیت کشور نمی بینند. او آن قدر محبوب و مورد احترام است که کمتر کسی از ما، چه سلطنت طلب و چه جمهوری خواه، می تواند بگوید که الیزابتی نیست.
فکر نمی کنم که استرالیایی ها در حین سلطنت او از یک همه پرسی دیگر استقبال کنند، چه برسد به آن که از انجام آن حمایت نمایند."
آقای ترنبل بعد از شکست همه پرسی ای که در سال 1999 به رهبری او برگزار شد نیز سخنرانی مشابهی داشت.
در آن زمان، او گفت که تصمیم نخست وزیر جان هاوارد برای حمایت نکردن از رفراندوم، "قلب ملت را شکست".
و حالا بعد از 17 سال او به کسانی که در سیدنی به سخنانش گوش می دادند، گفت که او یک بار بردِ در ماجرای جمهوری خواهی را به سوی شکستی بزرگ رهبری کرده است، و دیگر نمی خواهد این کار را بکند.
اوهمچنین اظهار داشت که شکل جمهوری، باید کاملاً فکر شده باشد. که باید شامل یک مردم پرسی مشاورتی نیز باشد که استرالیایی ها نظر خود را در مورد این که رئیس جمهور آیا باید با انتخابات مستقیم بر مسند قدرت بنشیند یا از سوی پارلمان انتخاب شود، اعلام کنند.
تیم میفیلد، مدیر کشوری جنبش جمهوری خواهی، معتقد است که شرکت نخست وزیر در ضیافت شام، حائز اهمیت بود.
او می گوید: "به نظرم نشانه ها بسیار خوبند.البته که هر اصلاحی در قانون اساسی نیازمند اراده ای سیاسی است و این که حالا نخست وزیر و اپوزیسیون در مورد جمهوری خواهی همداستان اند، شروع خوبی به حساب می آید. بر اساس آخرین نظرسنجی ها، اقبال عمومی به این مساله بالای 50 درصد است، و از لحاظ جنبش هم میزان عضویت ما به طور پیوسته در 18 ماه گذشته رو به افزایش بوده است."
اما انجمن جوامع متحد کامن ولثِ تاسمانیا، که یک گروه مدافع سلطنت است، می گوید که از شرکت نخست وزیر در ضیافت شام، جاخورده است.
سخنگوی این انجمن، رج واتسون می گوید که با توجه به مقبولیت پایین آقای ترنبل در نظرسنجی ها، خوشبینی جنبش جمهوری خواهی احتمالاً بی اساس است.
او می گوید: "اگر جنبش جمهوری خواهی فکر می کند که داشتن او دستآورد بزرگی است، بگذارید این طور باشد، اما واقعیت امر این است که اگر یک بار دیگر همه پرسی دیگری در این مورد انجام شود، همان نتایجی حاصل خواهد شد که در سال 1999 به دست آمد. ممکن است که حضور آقای ترنبل به عنوان سخنران میهمان برای جمهوری خواهان مثبت بوده باشد، اما به نظرم نمی رسد که در واقعیت و در اقبال عمومی به جمهوریت استرالیا تغییری رخ داده باشد."
آقای ترنبل سخنرانی خود را با دعوتی شورانگیز به پایان برد. او گفت: "ما باید خانه به خانه، خیابان به خیابان، و منطقه به منطقه، به سراغ هموطنان استرالیایی مان برویم و به آنها بگوییم که ما لیاقت آن را داریم که یکی از خودمان بر صدر حاکمیتمان باشد. فعلاً یک جمهوری استرالیایی امری غیرقابل اجتناب نیست، اما می توانیم با همکاری هم در مورد این کار ناتمام برای کشورمان آن را اجتناب ناپذیر کنیم. شما در مسیر درستی هستید. حتماً موانع پیشبینی نشده ای بر سر راه خواهد بود، ولی همچنین فرصت های بزرگ و دور از انتظار هم پیش خواهد آمد. پس بر باورتان پایدار بمانید و استرالیا را به سوی یک جمهوری پیش ببرید."
