۲۰۲۳؛ سالی که هوش مصنوعی وارد زندگی‌ها شد

در این گزارش به مهمترین رویدادهای دنیای فناوری در یک سال گذشته می‌پردازیم، دنیایی که بی‌شک امسال هوش مصنوعی در مرکز آن قرار داشت.

Online education class, e-learning success for kid with school girl child student learning using digital tablet and internet study lesson classroom Source: Getty / Krongkaew

در خورشت تکنولوژی می‌خوانید

• وقتی هوش مصنوعی بخشی از زندگی شد
• توافق تاریخی در اتحادیه اروپا برای تهدید وجودی «هوش مصنوعی»
• خداحافظ توییتر
• ظهور تردز
• ند سابق توییتر در تیم مهندسی تردز دخیل نیست.

 بدون شک ظهور هوش مصنوعی مولد (Generative AI)، از جمله چت‌جی‌پی‌تی، یکی از مهمترین اتفاقات سال ۲۰۲۳ بوده است؛ اگرچه دنیای تکنولوژی در یک سال گذشته با حواشی زیادی هم همراه بوده است.

از مرگ توییتر تا تولد اکس (X)، ممنوعیت تیک‌تاک در کشورهای مختلف و ظهور یک دنیای مجازی جدید به نام تردز (Threads)؛ این‌ها بخشی از مهمترین اخبار و اتفاقات دنیای فناوری در ۱۲ ماه گذشته بودند که در این گزارش به آن می‌پزداریم.

وقتی هوش مصنوعی بخشی از زندگی شد

بدون هیچ شکی می‌توان، ۲۰۲۳ را سال هوش مصنوعی برای دنیای تکتولوژی دانست.

ظهور هوش مصنوعی‌های مولد در ۱۲ ماه گذشته توسط غول‌های فناوری باعث شد تا برای اولین بار جمعیت قابل توجهی از مردم به طور مستقیم از هوش مصنوعی در زندگی روزمره خودشان استفاده کنند؛ اتفاقی که بسیاری آن را یک انقلاب می‌دانند.

این اتفاق را نمی‌توان با ظهور هوش مصنوعی مولد معروف چت جی‌پی‌تی (ChatGPT ) در اواخر سال ۲۰۲۲ بی‌ارتباط دانست، براساس اطلاعات Similarweb، در مجموع ماهانه نزدیک به ۱.۸ میلیارد بار از وبسایت این هوش مصنوعی بازدید شده است.

در یک سال گذشته هوش مصنوعی‌های متفاوتی از جمله بارد و جمینی توسط گوگل، گروک توسط اکس، Q توسط آمازون هم برای رقابت با چت جی‌پی‌تی وارد بازار شدند؛ رقابتی که باید دید در سال ۲۰۲۴ به کجا می‌رسد.

توافق تاریخی در اتحادیه اروپا برای تهدید وجودی «هوش مصنوعی»

البته که ظهور سریع این تکنولوژی‌ها با نگرانی‌های زیادی از سوی کارشناسان و حتی دولت‌ها همراه شد.

جفری هینتون، روان‌شناس شناختی و دانشمند علوم کامپیوتر که از سوی برخی پدرخوانده هوش مصنوعی شناخته می‌شود، یکی از پرچمداران این گروه است. او نام خطر هوش مصنوعی را یک «تهدید وجودی» گذاشته است.

به همین دلیل هم اواخر سال ۲۰۲۳، پارلمان اروپا و اعضای اتحادیه اروپا، اولین قوانین موجود در جهان برای تنظیم هوش مصنوعی را تنظیم کردند.

تیری برتون، کمیسیونر اتحادیه اروپا و مسئول این مجموعه قوانین جدید، این موضوع را «تاریخی» دانست.

خداحافظ توییتر

اما خارج‌های از دنیای هوش مصنوعی، حوزه فناوری در سال ۲۰۲۳ با حواشی زیادی هم، همراه بود؛ حواشی که ایلان ماسک غول دنیای فناوری اکثرا در مرکز آن قرار داشت.

حواشی مالکیت توییتر توسط آقای ماسک در سال ۲۰۲۲ امسال با تغییر برند توییتر ادامه کرد. در ماه جولای بآقای ماسک اعلام کرد که نام توییتر را به اکس تغییر می‌دهد. او در پستی در اکس گفت که این تنها یک تغییر نام نبوده و هدفشان از این کار تغییر برند توییتر بوده است.

در این یک سال و به طور کلی، از زمان مالکیت این شرکت توسط آقای ماسک، X با اتهاماتی مثل دروغ‌پراکنی و نژادپرستی بمباران شد.

Elon Musk's account is seen on X (formerly Twitter) Source: Getty / Anadolu Agency/

مهمترین این اتفاقات زمانی بود که چندین شرکت از جمله دیزنی اعلام کردند به خاطر نگرانی‌های مربوط به «یهودستیزی» از تبلیغ در X صرف‌نظر می‌کنند؛ اتفاقی که البته با واکنش تند آقای ماسک همراه شد.

ایلان ماسک توییتر را در اکتبر ۲۰۲۲ به قیمت ۴۴میلیارد دلار خرید، براساس آمار رسانه‌های آمریکایی در ماه اکتبر این عدد اکنون تقریبا تصف شده و ارزش اکس به ۱۹میلارد دلار رسیده است.

ظهور تردز

درست در روزهایی که اکس با مشکلات و انتقادات فراوانی روبرو شد؛ متا شرکت مادر فیسبوک و اینستاگرام، از ایجاد یک دنیای مجازی جدید مانند تردز خبر داد.

تنها یک روز بعد رونمایی از تردز، ۳۰میلیون کاربر وارد این دنیای مجازی شدند؛ البته این سرعت رشد به شدت کاهش پیدا کرد و در حال حاضر تخمین زده می‌شود که تردز ۱۶۰میلیون کاربرد دارد، همچنین از ۷ جولای که این برنامه به اوج خود رسیده بود تعداد کاربران فعال در تردز در ۱۷ جولای، ۷۰درصد کاهش یافت.

در روز راه‌اندازی، توییتر تهدیدی قانونی علیه آن صادر کرد و ادعا کرد که حقوق مالکیت معنوی توییتر را نقض می‌کند. وکیل توییتر در نامه‌ای خطاب به مدیر عامل متا ادعا کرد که متا بسیاری از کارمندان سابق توییتر را که به اسرار تجاری و اطلاعات محرمانه توییتر دسترسی داشتند، استخدام کرده است.

متا این اتهامات را رد کرده است و ادعا می کند که هیچ کارمند سابق توییتر در تیم مهندسی تردز دخیل نیست.

Meta's new app has also raised data privacy concerns, and is notably unavailable in the European Union. Users have also reported glitches and other missing features. Source: AAP / Etienne Laurent

موجی از ممنوعیت‌های تیک‌تاک در کشورهای مختلف

در ۱۲ ماه گذشته قانون‌گذاران در آمریکا، اروپا، استرالیا و کانادا اقدامات زیادی برای محدود کردن دسترسی به برنامه تیک‌تاک انجام دادند.

در ۲۷ فوریه، کاخ سفید به آژانس‌های فدرال گفت که آنها ۳۰ روز فرصت دارند تا این برنامه را از دستگاه‌های دولتی حذف کنند، در اول مارچ، یک کمیته مجلس نمایندگان از یک گام شدیدتر حمایت کرد و به پیشبرد قانونی رای داد که به رئیس جمهور بایدن اجازه می دهد تا تیک‌تاک را از همه دستگاه‌ها در سراسر کشور ممنوع کند.

در استرالیا، اتریش، بلژیک، دانمارک، فرانسه، ایرلند، هلند، بریتانیا، کانادا و چندین کشور دیگر هم ممنوعیت‌های مشابهی وضع شد.

برای ۲۰۲۴ منتظر چه باشیم؟

۲۰۲۳ سال ظهور هوش مصنوعی در زندگی روزمره ده‌ها میلیون نفر بود؛ اما به نظر می‌رسد این تازه شروع ماجرا باشد.

زاکربرگ در پاییز امسال در حالی که در حیاطی در دفتر مرکزی شرکتش در منلو پارک، کالیفرنیا ایستاده بود، گفت که متا «بر ایجاد آینده ارتباط انسانی متمرکز است»، او آینده‌ای نزدیک را ترسیم کرد که در آن مردم با نسخه های هولوگرام دوستان یا همکاران خود صحبت می‌کنند و ربات‌های هوش مصنوعی برای کمک به آنها ساخته شده‌اند.

آینده‌ای که شاید بخشی از آن در سال ۲۰۲۴ رقم بخورد.