نکات کلیدی
- تروما میتواند تاثیر عمیقی بر ساختار و عملکرد مغز داشته باشد
- با کمک درست، کودک میتواند از آسیب‌های دور یا نزدیک بهبود یابد
- در برخی موارد دریافت کمک حرفه‌ای ضروری است
دکتر دیو پاسالیچ، استاد روانشناس بالینی در دانشکده پزشکی و روانشناسی در ANU، بر این باور است که تروما میتواند ناشی از طیف گسترده‌ای از تجربیات باشد.
او توضیح داد: «کودکان وقتی در معرض رویدادهای بسیار آسیب‌زننده یا تهدیدآمیز قرار می‌گیرند و احساس خستگی، پریشانی و درماندگی می‌کنند، «تروما» را تجربه می‌کنند.»
این متخصص روانشناسی بالینی عنوان کرد: «این رویدادهای شدید شامل مواردی مانند بلایای طبیعی، تصادف رانندگی، جنگ، خشونت، سواستفاده و حتی جدایی ناراحت کننده از فرد مراقب آنها است.»
نورما بولز، افسر پروژه مداخله اولیه در مرکز مهاجران (CMRC) در پاراماتا، در سیدنی بزرگ است. CMRC به مهاجران تازه وارد، پناهندگان و افرادی که با ویزاهای بشر دوستانه به استرالیا آمده‌اند، خدمات پشتیبانی تخصصی ارائه می‌دهد.
خانم بولز برخی مواقع با والدین و مراقبان کودکانی کار می‌کند که حوادث آسیب‌زا مثل، جنگ، آوارگی یا خشونت در خانه را تجربه کرده‌اند.
او گفت: «وقتی کودک در ۳ یا ۴ سالگی رفتارهای بسیار پرخاشگرایانه دارد، متوجه می‌شوم که اتفاقی دردناک رخ داده است.»
As well as focusing on individual cases, Mrs Boules also runs a few parenting education programs, including the Circle of Security, a program that helps parents understand their child’s emotional world. Credit: Mikael Vaisanen/Getty Images
تاثیر تروما بر مغز
به گفته دکتر پاسالیچ تروما، به ویژه هنگامی که در دوره‌های اصلی رشد تجربه می‌شود، میتواند تاثیر عمیقی بر ساختار و عملکرد مغز داشته باشد.
او عنوان کرد: «اساسا وقتی کودک در معرض تروما قرار می‌گیرد، کل جهان وارونه می شود و آنچه قبلا امن بود، خطرناک و ترسناک می‌شود.»
او افزود: «ما می‌دانیم که تروما میتواند بر رشد مغزی و اجتماعی‌عاطفی کودکان تاثیر بگذارد و حس سلامت آنها را در بلندمدت تحت تاثیر قرار دهد.»
به گفته این روانشناس به طور کلی، تروما میتواند بر نحوه رفتار کودکان، شیوه تفکر، احساس و ارتباط آنها با دیگران در روابط تاثیر بگذارد و این هم میتواند بر برخورد آنها در خانه و مدرسه تاثیر بگذارد.
تروما میتواند باعث شود کودک در بسیاری از مواقع احساس خطر کند و تهدیدهای بیش از حدی را در اطراف خود مشاهده کند، این میتواند منجر به احساس ناامنی و ترس در کودک شود.دیو پاسالیچ
او معتقد است که سیستم لیمبیک مغز، به‌ویژه بادامه مغز، ممکن است نسبت به تهدیدات احتمالی حساس‌تر شود و منجر به افزایش پاسخ‌های اضطرابی و مربوط به ترس شود.
او توضیح داد: «کودکانی که مدتی طولانی در معرض رویدادهای دردناک قرار می‌گیرند، واقعا در مغز و بدن خود وارد «حالت بقا» می‌شوند. آنها این کار را برای سازگاری با هرج‌و‌مرج و خطر دائمی انجام می‌دهند.»
بری دلاهارپ، درمان‌گر بازی در Be Centre در سیدنی گفت که وقتی کودک در حالت مبارزه یا فرار است، به طور کامل از اقدامات خود آگاه نیست.
خانم دلاهارپ توضیح داد: «وقتی آنها در مدرسه به کسی مشت می‌زنند یا فرار می‌کنند، در خیلی از مواقع متوجه به کار خود نمی‌شوند و در بخش مغز خزنده(اولیه) خود قرار می‌گیرند؛ اغلب اوقات، این بخش از مغزشان است که مسئولیت را در دست می‌گیرد.»
به گفته این درمان‌گر در این مواقع سیستم عصبی کودک در حالت مراقبت از خود قرار می‌گیرد، چراکه احساس امنیت نمی‌کند.
As well as showing hyperarousal symptoms, such as hyperactivity, hypervigilance or being easily frightened or startled, a child can also show signs of the hypoarousal —where the child may seem physically slow or sluggish in their movements, may struggle to concentrate, may withdraw from social interactions and may seem less engaged with their surroundings. Credit: MoMo Productions/Getty Images
والدین و مراقبان چه کاری می توانند برای کمک انجام دهند؟
ملانی دیفولتس یک مشاور است که برای ۱۴ از والدین و معلمان در مدارس سراسر استرالیا حمایت کرده است. او بر اهمیت مراقبت والدین و مراقبان از سلامت ذهنی و عاطفی خود تاکید می‌کند.
دکتر پاسالیچ هم به اهمیت هماهنگی والدین و سرپرستان با احساسات و نیازهای کودک معتقد است.
او گفت:«برای والدین، اول از همه، بسیار مهم است که از چیزی که ما «والدین حساس» می‌نامیم استفاده کنند؛ به زبانی دیگر اساسا کنجکاو باشید که رفتار فرزندتان چه چیزی را در مورد نیازهای عمیق او به شما می‌گوید.»
به گفته این متخصص روانشناسی بالینی، به عنوان مثال، اگر کودک احساس ناامنی کند و حس کند جهان غیر قابل پیش‌بینی است، ممکن است رفتار کنترل‌کننده یا حتی تهاجمی نشان دهد. در این شرایط باید سعی کنید عقبنشینی کنید و به نیاز عمیق کودک به امنیت پاسخ دهید.
دکتر پاسالیچ توصیه می‌کند: «به جای واکنش به این رفتار کنترل کننده، باید واقعا سعی کنیم عقبنشینی کنیم و به نیاز عمیق کودک به امنیت پاسخ دهیم. کودک شما نیاز دارد که شما آرام و دوست داشتنی باشید تا به بهبودی او کمک کنید.»
Dr Pasalich says if a parent is able to provide a supportive relationship and family for that child, many children do recover naturally from traumas. Credit: aquaArts studio/Getty Images
تیانا ویلسون، روان‌درمان‌گر و بازی درمان‌گر در Be Center، می‌گوید که حتی امکان بهبود تروماهای قدیمی هم وجود دارد.
بسیاری از تروماها به شکلی ناخودآگاه حضور دارند و قطعا می‌توان آنها را بهبود داد. نیازی به رفع فوری آن نیست. بدیهی است که هر چه زودتر بتوانیم مداخله و حمایت کنیم، بهتر است.تیانا ویلسون
دکتر پاسالیچ می‌گوید که در برخی موارد ممکن است نیاز به کمک حرفه‌ای وجود داشته باشد.
او گفت: «ما انتظار داریم برای هر کودکی که در معرض حادثه آسیب‌زا قرار گرفته یک دوره سازگاری وجود داشته باشد. با این حال، اگر کودک شما نشانه بهبود نشان نمی‌دهد، یا اگر مشکلات او افزایش یافته و بر زندگی روزمره آنها تأثیر می‌گذارد، بسیار مهم است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید.»
از این خدمات کمک بگیرید:
- پزشک عمومی و متخصص سلامت روان، مانند روانپزشک، روانشناس، مشاور یا مددکار اجتماعی
- مرکز بهداشت جامعه محلی شما
- خدمات ارجاع انجمن روانشناسی استرالیا با شماره ۴۹۷ ۳۳۳ ۱۸۰۰
- مرکز فینیکس استرالیا برای سلامت روان پسا‌تروما با شماره ۵۵۹۹ ۹۰۳۵ (۰۳)
- مرکز سوگواری با شماره ۰۶۶ ۶۴۲ ۱۸۰۰
