Yim Hmoob tshiab tuaj rau Australia

Hmong Vietnamese family recently arrived in Melbourne, Dr Thang Nguyen, PBSOS.png

Tsev neeg Hmoob tshiab uas nyuam qhuav tuaj txog Australia ntev dhau los no Credit: Dr Nguyen Dinh Thang (BP/SOS)

Get the SBS Audio app

Other ways to listen

Ze li ob limtiam no tau muaj ib yim Hmoob Cob tsib uas tau tsiv tuaj ua neeg thoj nam ntawm Bangkok teb chaws Thaib kuj tau tuaj rau teb chaws Australia no lawm. Tab sis vim tsoom fwv Thaib yeej tis tau kos xyeem mem tes rau UN tsab cai 1951 Refugee Converntion los yog UN tsab cai 1967 Protocal ces thiaj tseem pom tias yogi b tug twg mus rau teb chaws Thaib ces raug xam tias yog cov neeg nkag teb chaws txhaum cai thiab tsis tau txais kev pov puag tam li yog neeg thoj nam. Tab sis yog vim li cas lawv thiaj tau tuaj thiab ho muaj leej twg pab lawv.


Raws li Tony Lee uas yog tus coj lub koom haum Hmong Society Victoria qhia ces vim muaj ib lub koom haum tau sib txuas lus nrog nws thiab xav thov kev pab txhais lus pub rau tsev neeg Hmoob Cob tsib no.
Nws hais tias ‘’Kuj muaj ib co me kas lub company hu ua Urban Life lawv nrhiav tshawb fawb pom peb qhov facebook page Hmong Society Victoria. Ces lawv kuj tiv toj tau rau kuv ces lawv kuj xav paub tias seb peb puas muaj Hmoob nyob rau hauv Victoria no, thiab lawv kuj xav paub tias seb kuv puas kam pab lawv txhais lus, vim rau qhov yim Hmoob Nyab laj ntawd tsis paub lus meskas zoo thiab ces lawv kuj xav tau ib tug mus pab lawv txhais lus thiab no ces kuv kuj hais tias txhais lus lost sis ua li cas, yeej xav pab thiab vim rau qhov tias yus yogi b haiv neeg Hmoob ces txawm li cas los yus yeej kam pab.”

Mr Lee thiaj tau rov qab hais ntxiv tias nws tau nrog ib tug poj niam neeg Australia mus tos tsev neeg Hmoob no ntawm Sydney Airport ob limtiam dhau los.

“Hnub Friday dhau los no (29. Sept2 023) ces kuv thiab ib tug poj niam Meskas wb kuj mus tos yim Hmoob Nyab laj no pem Sydney ces mam li los rau ntawm Melbourne no. Los txog ces tam sim no lawv kuj nyob nram Ringwood. Ces kuv kuj nrog lawv mus saib lawv lub tsev housing uas meskas nrhiav rau nyob ntawd. Kuv thiab yim Hmoob Nyab laj no mas peb yeej tsis sib paub li nawb, tsuas yog tias cov meskas no tiv toj rau kuv lawv xav tau kev pab txhais lus no ces thiaj li pab li ntawd xwb os.”

Mloog tau Mr Tony Lis uas yog tus thawj tswj lub koom haum Hmong Society Victoria cov lus tawm tswv yim tias nws ho muaj feem pab tsev neeg Hmoob Cob tsib thiaj tau tuaj rau Australia tau ntawm no.


Dr Nguyen Dinh Thang uas yog tus coj ntawm lub koom haum Boat People SOS (BPSOS) uas yogi b lub koom haum NGO ntawm teb chaws Meskas uas pab cai lij choj thiab pab khiav ntaub ntawv sawv cev rau tej neeg thoj nam nyab laj ntawm Bangkok kom thiaj raug UNHCR lees paub tias yog neeg thoj nam. Dr Thang hais tias.

‘’Peb yeej muaj ib pawg kws lij choj ntawm Bangkok los pab tej neeg thoj nam pab mus hais nrog UNHCR. Yog tias tsis muaj tej legal system no pab, ces ntshe yuav tej neeg no yeej yuav tsis raug lees paub tias yog neeg thoj nam li."

Thiab kuj tau muaj thawj yam Hmoob tau tuaj txog teb chaws Australia no lawm. Ms Jay (not real name) yeej zoo siab kawb uas nkawv tsev neeg tau tuaj txog teb chaws Australia no lawm.

‘’Kuv zoo siab tias kuv tsev neeg tuaj txog teb chaws Australia no lawm. Kuv yuav nco ntsoov nom tswv tej txiaj ntsig nom tswv tau tos txais kuv tsev neeg tau tuaj ua neeg  muaj ntaub ntawv raug cai (thwj toob) nyob rau hauv lub teb chaws no lawm. Hnub no kuv tsev neeg nyob muaj teb muaj chaw lawm kuv yuav zoo siab heev.”

Mloog tau Dr Nguyen Dinh Thang cov lus tawm tswv yim tias vim li cas tsev neeg Hmoob Cob tsib thiaj tau tuaj rau teb chaws Australia tau ntawm no (Tham ua lus Aaskiv).
Dr Thang hais ntxiv tias tseem yuav muaj ntau yim Hmoob tau tuaj ntxiv. Nws hais tias.

“Peb paub thiab yeej cia siab tias sai sai no yuav muaj ntau yim Hmoob ntawm teb chaws Thaib tuaj pib neej tshiab ntawm Australia no. Peb yeej tau txheeb thiab yeej paub tias lawv yeej raug txheeb tag lawm thiab npaj yuav mus pib neej tshiab rau ntau cov teb chaws. Tam sim no ces yeej muaj tej neeg Hmoob uas ntseeg Christianity txog li ntawm 700 tus nyob ntawm teb chaws Thaib thiab yeej muaj tej neeg no txog li ntawm ib nrab yeej raug lees paub tias yog neeg thoj nam lawm thiab twb npaj txhij yuav mus pib dua neej tshiab txawv teb chaws lawm.''

Yog thaum nug txog tias yog vim li cas tiag Hmoob thiaj li tsiv tawm ntawm teb chaws Cob tsib. Ces Dr Thang tshab txhais tias.

“Qov tseem ceeb tiag yog raug liam txim cuam tshuam txog cov kev ntseeg. Li tau hloov mus ntseeg Christianity. Yeej muaj Hmoob coob heev tau hloov ntawm Hmoob tej kev ntseeg qub mus ntseeg Christianity thiab nom tswv pom tias yog ib cov teeb meem uas lawv tsis muaj peev xwm tswj tau. Ces lawv thiaj tau pib tiv thaiv los yog txwv txiav tej neeg Hmoob Christians. Yuam kom lawv tso tseg lawv cov kev ntseeg tshiab thiab tig rov qab mus coj ntseeg tej qub kab lis kev cai, tab sis yeej muaj Hmoob coob heev twv nyom ces lawv thiaj raug ntiab tawm ntawm lawv tej zos thiab ua twj cuab rau ub rau no tau ntau xyoo rau ntawm tej zos toj siab los lawv kuj tseem raug tej teeb meem no thiab. Tej no yog tej laj thawj uas qhia tias yog vim li cas lawv thiaj khiav tawm ntawm teb chaws Cob tsib.''

Thiab tsis yog tias muaj tej teeb meem cuam tshuam txog cov pawg neeg tsawg uas hloov ntseeg Christianity xwb. Dr Nguyen Dinh Thang hais ntxiv tias.

“Tsis yog Hmoob nkaus xwb, yeej tseem muaj tej neeg toj siab uas yog cov neeg Christians los kuj raug teeb meem muaj ntsis zoo sib xws li no thiab. Ces thiaj ua rau nom tswv pm tias cov neeg pawg tsawg Hmoob, tej neeg toj siab, thiab cov neeg Khmer Krom uas nyob rau sab qab teb ntawm teb chaws Cob tsib yog cov uas tej zaum yuav ua rau muaj teeb meem tsis tau txais kev ruaj ntseg rau haiv neeg Nyab laj. Vim tias nom tswv tsis muaj peev xwm tswj tau lawv, thiab lawv los nyias yeej muaj nyias tej kab lis kev cai thiab nyias yeej muaj nyias pab nyias pawg. Ces thiaj tsis yog tej yam yooj yim uas nom tswv muaj peev xwm tswj los yog soj tau lawv."

Txawm li cas los nom tswv Cob tsib yeej tsis lees tias nws tau ua li no rau tej neeg pawg tsawg uas ntseeg Christianity. Tab sis nws yeej tau kos xyeem mem tes rau UN tsab cai txwv txiav tsis pub faib cai ib pawg neeg twg hlo li. Thiab raws li Dr Thang hais ces lub hls tom ntej no UN tseem yuav los txheeb Cob tsib tej hauj lwm no seb nws puas ua raws vim nws kuj tau kos xyeem mem tes pom zoo siv UN tsab cai no. Dr Thang hais ntxiv tias.

‘’Thaum yuav xaus lub 11 hlis ntuj xyoo 2023 no ces UN pawg rooj saib xyuas uas tswj tej dej num uas tsis pub faib cai ib tsav neeg twg tseem yuav mus txheeb teb chaws Cob Tsib, vim nws tau kos xyeem mem tes pom zoo ua raws li UN tsab cai no. Tab sis zoo li nws tsis ua raws, ces peb thiaj cia siab tias UN yuav nrog txheeb txog peb cov kev txhawj xeeb uas tus tsoom fwv no tsis ua raws."

Txawm tias tsev neeg Hmoob no tau tuaj txog teb chaws Australia no lawm los nws yeej tseem txhawj tsam tsis tau txais kev nyab xeeb rau nws tsev neeg thiab nws tsev neeg los yog tej txheeb ze nyob qub qab teb chaws Cob ces nws thiaj tsis tham txog nws cov kev tuaj no. Thiab tsuas ua tsaug rau tej koom haum thiab nom tswv cuam tshuam uas tau pab nws tsev neeg tau tuaj nyob rau teb chaws no xwb. Thiab Ms Jay kuj tau hais ob peb lo lus rau Hmoob Australia.

“Muaj lus thov rau kuv nyuam qhuav tuaj txog lus los kuv tsis tau paub kev lagluam los kuv tsis tau paub kev kawm ntaub kawm ntawv los kuv tsis tau paub, yog  hnub twg kuv muaj lub suab nqua hu txog nej nej puas cev tes pab kuv, yog nej cev tes pab kuv ces thov pab, muaj tej thaum muaj tej yam uas kuv cheem tsum no ces kuv yuav tau thov nej sawv daws cev tes pab.”

Dr Nguyen Dinh Thang ntawm lub koom haum BPSOS thiaj hais ntxiv tias.

“Peb yeej xav txhawb nqa kom tsoom fwv Australia tos tej neeg Hmoob no mus pib neej tshiab kom coob npaum li coob tau. Teb chaws Meskas (USA) los yeej tab tom tos tej neeg no, hos Australia los kuj tseem tab tom tos thiab. New Zealand los kuj tau tos ib txhia neeg thoj nam lawm thiab. Hos Canada los kuj tau tos ib txhia lawm thiab.''

Mloog tau hnub zwj Teeb (Thursday) 6 pm, hnub zwj Hnub (Sunday) 11 am, los yog koom tau ntxiv ntawm , , thiab Downloadthiab caum

Share